ΝΕΟΝ :: Richard Long, Athens Slate Line
Ο Οργανισμός ΝΕΟΝ συμπράττει με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» και παρουσιάζει το έργο του Richard Long Athens Slate Line, ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Land Art.
Η έκθεση παρουσιάζεται στον Περίπατο που οδηγεί στο Ιερό Διονύσου Ελευθερέως στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης, και συνδράμει στο έργο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για ένα ανοιχτό πολιτιστικό καλοκαίρι. Ο θεσμός προσκαλεί σε έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ της πολιτιστικής κληρονομιάς μας με τη σύγχρονη δημιουργία και τους καλλιτέχνες της εποχής μας. Για μια ακόμα φορά, ο ΝΕΟΝ ενεργοποιεί έναν αρχαιολογικό χώρο σε συνάρτηση με τη σύγχρονη τέχνη.
Η έκθεση, σε επιμέλεια της Διευθύντριας του ΝΕΟΝ, Ελίνας Κουντούρη, θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2020.
Ο Richard Long, γεννημένος το 1945 στο Μπρίστολ, Αγγλία, συνδέθηκε με την εμφάνιση του ρεύματος Land Art στη Βρετανία στη δεκαετία του 1960. Κεντρικό ρόλο στο έργο του κατέχει το βάδισμα, και έχει πραγματοποιήσει αμέτρητους περιπάτους σε όλο τον κόσμο.
Αντλώντας έμπνευση από τις διεργασίες της φύσης και τα οργανικά υλικά, τα πρωτοποριακά έργα του επιχειρούν να μιμηθούν την εμπειρία της φύσης. Τα γλυπτά του συνήθως έχουν τη μορφή γεωμετρικών σχημάτων (κύκλων, γραμμών, ελλείψεων και σπειρών) και συχνά αποτελούνται από υλικά αυτόχθονα στον τόπο όπου δημιουργούνται.
Το συγκεκριμένο έργο Athens Slate Line (1984) αποτελείται από 280 μεμονωμένα κομμάτια σχιστόλιθου τα οποία συναρμολογούνται στο σχήμα μιας γραμμής. Το γραμμικό σχήμα του λειτουργεί σαν ένα μονοπάτι, παραπέμποντας στη διαλογιστική φύση του βαδίσματος, ενώ η απλότητα της διάταξης αναφέρεται στη σημασία που δίνει ο Long στην ισορροπία και την αρμονία, τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση.
Η γραμμή βρίσκεται στον πυρήνα της καλλιτεχνικής πρακτικής του Long. Πρωτοεμφανίστηκε στο εμβληματικό έργο του A Line Made by Walking, 1967, το οποίο δημιούργησε πατώντας επανειλημμένα στο ίδιο μονοπάτι σε ένα λιβάδι στο Γουίλτσαΐρ, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Saint Martin’s School of Art. Ο Long χρησιμοποιεί τις γραμμές καθ’ όλη την καριέρα του και σε εντυπωσιακές τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο, όπως η Ιρλανδία, η Αυστραλία, τα Ιμαλάια, η Βολιβία, η Ιαπωνία.
Το Athens Slate Line είναι απόλυτα μοναδικό, καθώς στην εγκατάστασή του δημιουργείται εκ νέου κάθε φορά. Χρησιμοποιούνται οι σταθερές και συμπαγείς πέτρες για να ορίσουν το περίγραμμα και ο εσωτερικός χώρος γεμίζει με πέτρες τοποθετημένες σποραδικά και τυχαία, με αποτέλεσμα το έργο να έχει διαφορετική μορφή κάθε φορά, ενσωματώνοντας έτσι τη ρευστή φύση του φυσικού τοπίου μέσω της μορφής και του υλικού αλλά και μέσω της εγκατάστασής του.
Όπως σημειώνει η Ελένη Μπάνου, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών, «Στο ιερό του Διονύσου Ελευθερέως γεννήθηκε, τον 6ο αι. π.Χ, το δράμα και το θέατρο, ελληνική επινόηση και δώρο στην πανανθρώπινη κοινότητα, με χαρακτηριστικά στοιχεία την αυτοσχέδια διονυσιακή τελετουργία, τον χορό και το θρησκευτικό άσμα προς τιμή του θεού της γονιμότητας, της αναγέννησης της φύσης και της έκστασης. Εδώ φιλοξενείται για πρώτη φορά το έργο Athens Slate Line του διάσημου Βρετανού Richard Long. Ένα έργο γραμμικό που σηματοδοτεί ως μονοπάτι, τη διαλογιστική φύση του περιπατητή, τη βιωματική εμπειρία της φύσης, τη διαδραστική σχέση σωματικού μόχθου και ιδέας. Στο σύγχρονο κόσμο του 21ου αιώνα με τους γρήγορους ρυθμούς, ο Long καλεί, μέσα από το «μοναχικό μονοπάτι» της ψυχικής και πνευματικής ενατένισης, να στραφεί ο επισκέπτης ως «διονυσιακός μύστης» πίσω στη μυθολογία και στη γενεσιουργό δύναμη της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, από την οποία φύτρωσε το κορυφαίο δημιούργημα του θεάτρου. Λιτή αλλά δυνατή η ιδέα του Long, εγγράφεται αρμονικά στον χώρο του μοναδικού αυτού αθηναϊκού αρχαίου ιερού».
Σύμφωνα με την Ελίνα Κουντούρη, «Οι περίπατοι του Long αποτελούν έκφραση της ανθρώπινης σχέσης με τη φύση, ξεκινούν από την πρώιμη λειτουργία του ανθρώπου να βαδίζει. Το έργο που παρουσιάζεται στον Περίπατο λειτουργεί σαν μια νοητή συνέχεια της διαδρομής, η οποία ανεβαίνει το λόφο της Ακρόπολης έως το Ιερό της Αθηνάς. Μεμονωμένα κομμάτια σχιστόλιθου σμίγουν μεταξύ τους και όλα μαζί δημιουργούν ένα μονοπάτι, μια γραμμή πολιτισμού από το Ιερό του Διονύσου στην Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης. Η συνεύρεση αυτή είναι μια σύζευξη τέχνης και ζωής που καταγράφει την εφήμερη σχέση ανάμεσα στη φύση, τα υλικά, το χρόνο, την απόσταση, την τοπογεωγραφία. Συνδέει το τοπίο με το παρόν με το παρελθόν και τους διαχρονικούς περιπατητές, ενσωματώνοντας μια προσωπική, βιωματική και απελευθερωτική εμπειρία».
Όλες οι εκθέσεις σύγχρονης τέχνης του ΝΕΟΝ που έχουν πραγματοποιηθεί σε αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους, με τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και με τη θετική γνωμοδότηση του ΚΑΣ, παρουσιάζονται στο microsite contemporaryheritage.neon.org.gr που δημιουργήθηκε για να αναδείξει τη διάδραση του παρελθόντος με τον σύγχρονο πολιτισμό.
