Μνημείο Ζαλόγγου 1954-1960

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων από το 1821, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος επαναφέρει στην Αγορά την οριζόντια τομή σε ύψος 40εκ. της βάσης του γλυπτού Μνημείο Ζαλόγγου. Το έργο εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2019 στο ΚΠΙΣΝ, στο πλαίσιο της έκθεσης «Γιώργος Ζογγολόπουλος: Το όραμα μιας δημόσιας γλυπτικής». Ταυτόχρονα, το Ζάλογγο, μικρογραφία του έργου κατασκευασμένη από επαργυρωμένο ορείχαλκο, δημιουργία του ίδιου του καλλιτέχνη, θα φιλοξενηθεί εκ νέου στους χώρους του ΚΠΙΣΝ. 

Ο Άγγελος Μωρέτης, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου, γράφει για το πρωτότυπο έργο:

«Το Μνημείο Ζαλόγγου, έργο του γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου, αποτελεί μοναδική περίπτωση έργου τέχνης στο δημόσιο χώρο της Ελλάδας καθώς, λόγω της μνημειακής κλίμακάς του (18μ. x 15μ.) και της φυσικής του θέσης, δεσπόζει στο τοπίο.  Επίσης, το γεγονός ότι είναι ορατό από απόσταση 30 χλμ. το καθιστά ξεχωριστό για τη χώρα μας.

Το Μνημείο Ζαλόγγου είναι ένα από τα πρώτα δείγματα εφαρμογής των αρχών του μοντερνισμού στη μνημειακή γλυπτική της Μεταπολεμικής Ελλάδας. Οι μορφές των ηρωίδων Σουλιωτισσών δεν αναπαριστούν γνωστές ιστορικές μορφές.  Αφέθηκαν από τον γλύπτη χωρίς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και επιλέχθηκε η πλήρης αφαίρεση των λεπτομερειών του προσώπου και του κορμού, με στόχο ο θεατής του μνημείου  να είναι ελεύθερος να πλάσει με την ψυχή και τη φαντασία του  καθεμιά από αυτές τις γυναίκες.  Δημιουργήθηκε,  έτσι, ένα πανανθρώπινο σύμβολο Ελευθερίας πάνω στον «Ιερό βράχο του Ζαλόγγου».