Η περφόρμανς - εγκατάσταση «Synthesis» στην GNO TV
Η εικαστική επιτελεστική εγκατάσταση Synthesis, σε σύλληψη, σχεδιασμό και επιμέλεια της χορογράφου Τζένης Αργυρίου και του εικαστικού Βασίλη Γεροδήμου, έρχεται στις οθόνες σας μέσω της GNO TV. Η ταινία Synthesis, που αποτυπώνει τη μοναδική εμπειρία των τριών ημερών παρουσίασης του Synthesis σε διάρκεια δυόμισι ωρών, θα είναι διαθέσιμη δωρεάν στο nationalopera.gr/GNO TV από τις 31 Μαρτίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους.
Πάνω από 30 καλλιτέχνες από όλο το φάσμα των παραστατικών και των εικαστικών τεχνών με τη συμμετοχή σπουδαστών της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού της ΕΛΣ συμπράττουν στη δημιουργία ενός έργου μακράς διάρκειας που συσχετίζει τις περίπλοκες διαδικασίες του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα με την ίδια τη δημιουργία ενός πολυσύνθετου συλλογικού καλλιτεχνικού εγχειρήματος. Το έργο δημιουργήθηκε μέσα από ιστορική και καλλιτεχνική έρευνα πολλών μηνών, παρουσιάστηκε στη διάρκεια των τριών ημερών (μέθη του αρχικού ξεσπάσματος, εσωστρέφεια των επόμενων χρόνων, «κόπωση» της όψιμης περιόδου) και αποτελεί μια νέα ανοιχτού τύπου συλλογική «ανάγνωση» της Επανάστασης.
Το Synthesis, ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, παρουσιάστηκε με επιτυχία για τρεις συνεχόμενες ημέρες τον Οκτώβριο του 2021 στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Η GNO TV, η οποία αποτελεί έναν νέο άξονα προγραμματισμού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, δημιουργήθηκε και λειτουργεί με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Το έργο Synthesis, που πρωτοπαρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2021 στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και συμπυκνώνεται τώρα σε ταινία δυόμισι ωρών σε σύλληψη και σκηνοθεσία των επιμελητών της Τζένης Αργυρίου και του Βασίλη Γεροδήμου, είναι μια εικαστική επιτελεστική εγκατάσταση που καταπιάνεται με την πολυσύνθετη έννοια της Επανάστασης. Οι περίπλοκες συνθήκες της οργάνωσης και διεξαγωγής της Επανάστασης, οι συμφωνίες, συνεργασίες, αντιφάσεις, ρήξεις, ανατροπές, αβεβαιότητες και υπερβάσεις συσχετίζονται με τη δημιουργία ενός πολυσύνθετου συλλογικού καλλιτεχνικού εγχειρήματος, μιας παρτιτούρας που εμπλέκει συντελεστές από τις εικαστικές, τις παραστατικές τέχνες και τις κοινωνικές επιστήμες.
Η μεταμόρφωση της Εναλλακτικής Σκηνής σε χώρο εργοταξίου, όπου τα όρια μεταξύ «παρασκηνίου» και «προσκηνίου» γίνονται διαπερατά, αναδεικνύει τη σημασία των αόρατων σταδίων της καλλιτεχνικής έρευνας, τα οποία δεν ακολουθούν μια αυστηρά γραμμική πορεία, ώστε να μετακινηθούμε από μια μονοδιάστατη, στατική και διδακτική αφήγηση της Ελληνικής Επανάστασης σε μια προσωπική, πολλαπλή και εμβυθιστική ανάγνωσή της.
Οι επιμελητές, στην αρχική σύλληψη του έργου, συμπεριέλαβαν μια μεγάλη ομάδα συντελεστών από διαφορετικούς καλλιτεχνικούς χώρους και επιστημονικά πεδία. Έτσι συστάθηκε μια «ομάδα ανάγνωσης» που βασίστηκε σε μια συλλογική διαδικασία ιστορικής και καλλιτεχνικής έρευνας. Η έρευνα ξεκίνησε με μια σειρά συζητήσεων όπου ιστορικοί και ερευνητές παρουσίασαν αρχεία, τεκμήρια, επιστολές, ποιήματα, γκραβούρες κλπ, αναδεικνύοντας διαφορετικές πλευρές της Ελληνικής Επανάστασης (καθημερινή ζωή, οικονομική διαχείρηση, διαφθορά, ταυτότητα κλπ) και θέτοντας ένα πλήθος ερωτημάτων με αυτές .
Με πρωταρχική συνθήκη την αδυναμία να «εξαντλήσει» κανείς την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, οι συντελεστές οικειοποιήθηκαν κάποια κομμάτια από αυτές τις προτεινόμενες πηγές και ανέλαβαν να δημιουργήσουν ένα ή περισσότερα «θραύσματα», δηλαδή αποσπασματικές αφηγήσεις που συνθέτουν τη δική τους εικόνα χωρίς να ακολουθούν μια κοινή λογική ή μέθοδο.
Όλα αυτά τα διαφορετικά κομμμάτια της δημιουργίας συντίθενται σε ένα μεγαλύτερο «σκορ» (score), η παρτιτούρα, που ενεργοποιείται με τους συντελεστές να υπερβαίνουν τα όρια της πρακτικής τους και να συμμετέχουν στο σύνολο των δράσεων, ανεξάρτητα από την ιδιότητα τους, δημιουργώντας μια ανοιχτού τύπου συλλογική ανάγνωση της Επανάστασης. Αυτή η παρτιτούρα ενσωματώνει την εικαστική εγκατάσταση και την περφόρμανς μεγάλης διάρκειας σε νέο συλλογικό σώμα που «απελευθερώνει» ιστορικά τους καλλιτέχνες από αυστηρές καλλιτεχνικές συμβάσεις.
Στη ζωντανή εκδοχή του Synthesis, διάρκειας είκοσι τεσσάρων ωρών, η συνεχής μεταμόρφωση της εγκατάστασης όρισε το έργο όχι μόνο χωρικά, δηλαδή ως προς τον χώρο ενεργοποίησης των επιτελεστικών θραυσμάτων, αλλά και από την άποψη της χρονικότητάς του. Χρονικά, η διαδικασία περέπεμπε σε τρία στάδια τα οποία αντιστοιχούν στις τρεις ημέρες που παρουσιάστηκε το Synthesis στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ: η πρώτη μέρα απέδωσε τη μέθη του αρχικού ξεσπάσματος της Επανάστασης, η δεύτερη εξέτασε την εσωστρέφια των επόμενων χρόνων και η τρίτη μάς οδήγησε στην «κόπωση» της όψιμης περιόδου.
Τέλος, η ίδια η δομή της εγκατάστασης αποτελείται από θραύσματα, κομμάτια σκηνικών που έχουν χρησιμοποιηθεί σε παραγωγές όπερας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο παρελθόν και, μέσα από αυτή τη χειρονομία, απέκτησαν μια νέα ταυτότητα. Κάτω από διαφορετικές παραμέτρους, οι Έλληνες αγωνιστές χρησιμοποιούσαν επίσης υλικά που έβρισκαν γύρω τους για να φτιάξουν αυτοσχέδια όπλα και σημαίες. Μάλιστα, τα κύρια χρώματα της εγκατάστασης παραπέμπουν στις πρώτες σημαίες των επαναστατών. Η «ανασκαφή» των υλικών από την αποθήκη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής δείχνει μια πρόθεση ενδοσκόπησης και επαναδιαπραγμάτευσης της ταυτότητάς μας και του συστήματος στο οποίο δρούμε, αντιλαμβανόμενοι ότι οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας και αφήγησης εξαρτάται από την «υλικότητα» που έχουμε στη διάθεσή μας.
