AOAFF | Η Εξαφάνιση (1971)
Αν και ποτέ δεν έφτασε τη φήμη ταινιών που έπονται στη φιλμογραφία του, η «Εξαφάνιση» αποτελεί τη με διαφορά κορυφαία στιγμή του Άλαν Τζέι Πακούλα. Έχοντας, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, μια ιστορία αστικής παράνοιας στο προσκήνιο (μοτίβο που στο πλαίσιο του έργου του κορυφώνεται με το «Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου»), ο οσκαρικός σκηνοθέτης υπονομεύει τα στοιχεία του θρίλερ και δίνει ένταση σε ένα φεμινιστικό δράμα το οποίο αναδεικνύεται και σε πολυεπίπεδο κοινωνικό ψυχογράφημα. Οι Η.Π.Α. στα χρόνια του Πολέμου στο Βιετνάμ, η σεξουαλική απελευθέρωση και η θέση της γυναίκας σε μια τυπικά πατριαρχική πραγματικότητα, η συλλογική μανία του Χόλιγουντ και του μέσου Αμερικανού με τις σύγχρονες συσκευές καταγραφής ήχου και επικοινωνίας, όλα συμπυκνώνονται στην εξέλιξη του χαρακτήρα της Μπρι, μιας συνοδού πολυτελείας γεμάτης σιγουριά για τη δουλειά της και ανασφάλεια για ό,τι βιώνει έξω απ' αυτή.
Με τη θρυλική πλέον και βραβευμένη με Όσκαρ ερμηνεία της, ομολογουμένως μια από τις σημαντικότερες της αμερικανικής οθόνης, η Τζέιν Φόντα παραλληλίζει την υποκριτική τέχνη με την προσποιητή συμπεριφορά μιας κατά παραγγελία ερωμένης, που μπορεί να περιπλανιέται σαν άπιαστο όνειρο στη Νέα Υόρκη, αλλά τρέμει να μείνει μόνη στο άνετο διαμέρισμά της. Σεναριακές λεπτομέρειες όπως η παραπάνω δεν προσφέρουν απλά βάθος στην «Εξαφάνιση», αλλά συντηρούν ζωντανό το ερωτικά φορτισμένο μυστήριο. Το ίδιο και ο Ντόναλντ Σάδερλαντ, θαυμαστά λακωνικός και μετρημένος στο ρόλο του ντετέκτιβ, το απίστευτα υποτιμημένο σάουντρακ ή οι «αφ' υψηλού» φωτισμοί του σπουδαίου Γκόρντον Γουίλις («Ο Νονός»), που εκπέμπουν σαν σταλακτίτες στη μικρότερη δυνατή ένταση, για να ανιχνεύσουν διακριτικά λεπτομέρειες στα ασφυκτικά σκούρα κάδρα που κυριαρχούν.
Οι επιλογές του Πακούλα δικαιώνονται με το παραπάνω, όταν στην αποκάλυψη της οικείας απειλής οι εκκρεμότητες αυξάνονται, ακριβώς γιατί η ηρωίδα του μπορεί και υπάρχει εκτός των ορίων της αστυνομικής πλοκής. Χάρη στην «Εξαφάνιση» και το ατμοσφαιρικό μοντέρνο νουάρ της, το δικαίως επαινεμένο αμερικανικό σινεμά της δεκαετίας του '70 βρήκε μια από τις καλύτερες ταινίες του.
(κείμενο: Θοδωρής Καραμανώλης)
Επετειακή προβολή 50 χρόνων από την πρεμιέρα της ταινίας.
Σκηνοθεσία: Άλαν Τζέι Πακούλα
Σενάριο: Άντι και Ντέιβ Λιούις
Πρωταγωνιστούν: Τζέιν Φόντα, Ντόναλντ Σάδερλαντ, Ρόι Σάιντερ, Τσαρλς Τσιόφι
Διάρκεια: 114'
Έτος Παραγωγής: 1971
