African Voices Festival στα Plásmata 3

Οι φωνές της αφρικανικής διασποράς στο Πεδίον του Άρεως και στη Στέγη.

Το African Voices Festival συναντά τα Plásmata 3, φέρνοντας στο προσκήνιο αφηγήσεις, τέχνη, μουσική και χορό από τις αφρικανικές κοινότητες της Αθήνας. Ένα φεστιβάλ που μεταμορφώνει τον δημόσιο χώρο σε πεδίο διαλόγου, πολιτισμού και κοινωνικής παρέμβασης.

Φέτος, το φεστιβάλ African Voices Festival της ομάδας Kelenya, της κοινότητας της Ακτής Ελεφαντοστού, της κοινότητας υπηκόων της Γουινέας και του οργανισμού Community Rights in Greece πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο της έκθεσης Plásmata 3. Από τις 27 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου, το Πεδίον του Άρεως μεταμορφώνεται σε έναν ζωντανό χώρο συνάντησης, έκφρασης και ακρόασης, όπου οι αφρικανικές κοινότητες δεν ζητούν απλώς να ακουστούν – παίρνουν τον λόγο για να αφηγηθούν τη δική τους ιστορία.

Σε μια εποχή κατά την οποία το ζήτημα της εκπροσώπησης στον δημόσιο χώρο βρίσκεται στο επίκεντρο των καλλιτεχνικών και πολιτικών συζητήσεων, το African Voices Festival έρχεται να δημιουργήσει έναν χώρο για την άμεση έκφραση και παρουσία των ίδιων των υποκειμένων, ως μια πλατφόρμα λόγου, έκφρασης και συνάντησης.

Η εμπειρία, η γνώση και η μνήμη δεν εκφράζονται αποκλειστικά μέσω του γραπτού ή προφορικού λόγου, αλλά και μέσα από σωματικές πρακτικές, μουσική, χορό, εικόνα και άλλες γλώσσες του αισθητού, οι οποίες συχνά υποτιμώνται ή περιθωριοποιούνται από τις κυρίαρχες μορφές λόγου.

Σχετικα με το φεστιβαλ

Το African Voices Festival ξεκίνησε το 2024 ως μια πρωτοβουλία της ομάδας Kelenya, του Πολιτιστικού Κέντρου Ανάσα και του Εργαστηρίου Ανθρωπολογικής Έρευνας του Παντείου Πανεπιστημίου, με στόχο την ανάδειξη των αποσιωπημένων φωνών των αφρικανικών διασπορών στην Ελλάδα, κυρίως από τη Δυτική Αφρική. Από την αρχή, αποτέλεσε έναν χώρο συνδιοργάνωσης και πολιτισμικής συνδημιουργίας, με τη φιλοδοξία να εξελιχθεί σε ετήσιο θεσμό, ανοιχτό σε όλο και περισσότερες φωνές και κοινότητες.

Η συλλογική του δομή, που βασίζεται στη συνδιοργάνωση και στην πολυφωνική συμμετοχή, ως μια προσπάθεια αποαποικιοποίησης του δημόσιου χώρου και της πολιτισμικής έκφρασης, εστιάζει όχι στη «φωνή για» αλλά στη «φωνή από»: από τα ίδια τα υποκείμενα, με τις δικές τους αφηγήσεις, τις δικές τους μορφές, τη δική τους πολιτισμική επιτελεστικότητα.

Αναλυτικό πρόγραμμα

Παρασκευη 6 Ιουνιου, Πεδιον του Αρεως

18:30–19:10 | Χορός και Θηλυκότητες: Από τη σωματικότητα στην κοινωνική ταυτότητα

Μια συζήτηση με χορεύτριες από τη Δυτική Αφρική και μια κοινωνική ανθρωπολόγο για τον χορό ως μορφή έκφρασης, αντίστασης και ενδυνάμωσης των θηλυκοτήτων στο διαπολιτισμικό παρόν.

Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα γαλλικά και τα ελληνικά. Θα υπάρχει δυνατότητα μετάφρασης.

• Aïssata Kouyaté: Χορεύτρια, τραγουδίστρια, jeli από τη Γουινέα
• Hawa Kouyaté: Χορεύτρια, jeli από το Μάλι
• Μαρία Ειρήνη Sackey: Χορεύτρια, δασκάλα χορού και περφόρμερ με καταγωγή από την Γκάνα, που ζει και εργάζεται στην Ελλάδα
• Βασιλική Μαυρίδη: Κοινωνική ανθρωπολόγισσα, ερευνήτρια χορών από το Μάλι, χορεύτρια

19:15–19:55 | Αφρικανικές διασπορικές κοινότητες: Το ανήκειν και η αθηναϊκή εμπειρία

Συζήτηση για τη σχέση των διασπορικών κοινοτήτων με τον χώρο, τις πολιτισμικές τους εκφράσεις και τις αλληλεπιδράσεις τους με την τοπική κοινωνία, εξετάζοντας τις προκλήσεις, τις αντιφάσεις και τις δυναμικές της έννοιας του ανήκειν στην Αθήνα.

Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα γαλλικά και τα ελληνικά. Θα υπάρχει δυνατότητα μετάφρασης.

• Moussa Sangare: Πρόεδρος της κοινότητας Ακτής Ελεφαντοστού και ιδρυτής του Community Rights in Greece
• Ibrahim Diallo: Πρόεδρος του Forum Προσφύγων και πρόεδρος της κοινότητας των υπηκόων της Γουινέας
• Linda Nyogo: Πρώην πρόεδρος της Κοινότητας της Δημοκρατίας του Κονγκό (Μπραζαβίλ) στην Ελλάδα, υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των γυναικών και των παιδιών και ακτιβίστρια
• Ανδρέας Νοταράς: Επίκουρος Καθηγητής στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου

20:00–20:40 | Το ζήτημα της ιθαγένειας

Συζήτηση για τις εμπειρίες των ατόμων της αφρικανικής διασποράς που θα εξετάσει τα θέματα της ιθαγένειας, των δικαιωμάτων, τις εμπειρίες και τις αντιφάσεις της ένταξης μέσα από προσωπικές εμπειρίες και κοινωνικές προσεγγίσεις.

Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά.

• Οργάνωση Ενωμένων Γυναικών της Αφρικής
• Κατερίνα Ροζάκου: Επίκουρη Καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου

20:45–21:25 | Mουσική, Τόποι, Ταυτότητες

Συζήτηση γύρω από τους ρόλους της μουσικής στις ταυτότητες και στις πολιτισμικές εκφράσεις, την επίδραση της μετανάστευσης, της διασποράς και των αστικών τοπίων στις μουσικές πρακτικές και τη σύνδεσή τους με τους τόπους καταγωγής.

Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ελληνικά.

• Toumany Diawara: Μουσικός από το Μάλι
• Thomas Gueï: Μουσικός από την Ακτή Ελεφαντοστού
• Dielani Diop: Μουσικός, τραγουδιστής και MC με καταγωγή από τη Σενεγάλη, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα
• Λεωνίδας Οικονόμου: Καθηγητής στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου

Σαββατο 7 Ιουνιου, Κεντρικη Σκηνη της Στεγης

10:30–12:30 | Εργαστήριο χορού με τη Hawa Kouyaté

Το εργαστήριο θα επικεντρωθεί στον χορό Garanke-don, που συνδέεται με την επαγγελματική ομάδα των βυρσοδεψών στο Μάλι.

13:00–15:00 | Εργαστήριο Music and Body με τον Toumany Diawara

Εργαστήριο που διερευνά τη σχέση μεταξύ κρουστών και κίνησης, δίνοντας έμφαση στη ρυθμική συνείδηση και στη σωματική έκφραση. Το εργαστήριο θα εστιάσει στον ρυθμό Garanke που σχετίζεται με την επαγγελματική ομάδα των βυρσοδεψών στο Μάλι.

Το εργαστήριο απευθύνεται σε όσες/όσους θέλουν να χορέψουν ή να παίξουν κρουστά.

15:30–17:30 | Εργαστήριο κρουστών με τον Thomas Gueï

Το εργαστήριο θα εστιάσει στον ρυθμό Digba, που επιτελείται σε διαβατήριες τελετές της εθνοτικής ομάδας Betté στην Ακτή Ελεφαντοστού.

18:00–19:00 | Εργαστήριο τραγουδιού με την Aïssata Kouyaté

Το εργαστήριο θα επικεντρωθεί στην εκμάθηση των τραγουδιών από τους ρυθμούς Kuku, ενός εορταστικού χορού καλωσορίσματος στη Γουινέα που εκφράζει την έννοια του μοιράσματος και της θηλυκής έκφρασης, αλλά και του Soko, που επιτελείται σε γαμήλιες τελετές της εθνοτικής ομάδας των Malinke της Γουινέας.

19:00–21:00 | Εργαστήριο χορού με την Aïssata Kouyaté

Το εργαστήριο θα επικεντρωθεί στον χορό Sοko που επιτελείται κυρίως σε γαμήλιες τελετές της εθνοτικής ομάδας των Malinke στη Γουινέα.

Κυριακη 8 Ιουνιου, Κεντρικη Σκηνη της Στεγης

11:00–13:00 | Εργαστήριο χορού με την Aïssata Kouyaté

To εργαστήριο θα εστιάσει στον χορό Kuku από τη Γουινέα, ένα εορταστικό χορό καλωσορίσματος που εκφράζει την έννοια του μοιράσματος και της θηλυκής έκφρασης.

13:30–14:30 | Εργαστήριο τραγουδιού με την Aïssata Kouyaté

Το εργαστήριο θα επικεντρωθεί στην εκμάθηση των τραγουδιών από τους ρυθμούς Kuku, ενός εορταστικού χορού καλωσορίσματος στη Γουινέα που εκφράζει την έννοια του μοιράσματος και της θηλυκής έκφρασης, αλλά και του Soko, που επιτελείται σε γαμήλιες τελετές της εθνοτικής ομάδας των Malinke της Γουινέας.

15:00–17:00 | Εργαστήριο κρουστών με τον Thomas Gueï

Το εργαστήριο θα εστιάσει στον ρυθμό Kôtou, ο οποίος συνδέεται με θεραπευτικές πρακτικές της εθνοτικής ομάδας Baoulé στην Ακτή Ελεφαντοστού.

17:30–19:30 | Εργαστήριο χορού με τη Hawa Kouyaté

To εργαστήριο θα επικεντρωθεί στον χορό Jeli-don, που επιτελείται στις πρωτοχρονιάτικες γιορτές Sandia από την νομοκατεστημένη ομάδα των Jeli στο Μάλι.

Δευτερα 9 Ιουνιου, Πεδιον του Αρεως

19:00 | Opening Act: Gumboot Trio

Διάρκεια: 20΄

Παρουσίαση του χορού Gumboot, ο οποίος γεννήθηκε στις χρυσωρυχεία της Νότιας Αφρικής, όταν οι εργάτες χρησιμοποίησαν τις γαλότσες που τους ανάγκαζαν να φορούν οι λευκοί εργοστασιάρχες (γνωστές ως “gumboots”) για να επικοινωνούν, καθώς τους απαγορευόταν να μιλούν. Οι μπότες, χτυπώντας το έδαφος, δημιουργούν δυνατούς ήχους, που συνδυάζονται με ρυθμικά χορευτικά βήματα, αποτελώντας μέσο αντίστασης και έκφρασης.

19:30 | Main Act: Kelenya Band

Διάρκεια: 120΄

Μουσική, χορός και τραγούδι από τη Δυτική Αφρική.

To African Voices Festival στα Plásmata 3, υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος TMLAB. Το TMLAB είναι ένα τριετές έργο συνεργασίας, συγχρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», με συντονιστή το STEGI.RADIO. Φέρνει στο προσκήνιο τη νέα γενιά μουσικών και επιμελητών, δίνοντάς τους χώρο να εξελίξουν το έργο τους και να διεκδικήσουν ενεργά τη θέση τους στο μουσικό τοπίο της Ευρώπης.