Ουαζντί Μουαουάντ & Ζιλιέτ Μπινός στην Επίδαυρο, η μεγάλη στιγμή του πολιτιστικού καλοκαιριού

Η ώρα για το σημαντικότερο πολιτιστικό γεγονός του καλοκαιριού έφτασε. Σήμερα και αύριο παρουσιάζεται αποκλειστικά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου Ο όρκος της Ευρώπης, ένα ολόφρεσκο κείμενο του Ουαζντί Μουαουάντ, που τον πρωταγωνιστικό του ρόλο επί σκηνής αναλαμβάνει η Ζιλιέτ Μπινός. Το έργο του διεθνούς αναγνωρισμένου συγγραφέα και σκηνοθέτη -θυμίζουμε τα Πυρκαγιές, Όλοι εμείς πουλιά, την οσκαρική υποψηφιότητα για το Μέσα από τις φλόγες- σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του Επετειακού Προγράμματος με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και αποτελεί ανάθεση στον δημιουργό από την απερχόμενη Καλλιτεχνική Διευθύντριά του Κατερίνα Ευαγγελάτου. Στις λίγες πληροφορίες που γνωρίζουμε για τη σύσταση του έργου -αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι και την προ μηνός συνέντευξη τύπου το κείμενο βρισκόταν στη διαδικασία συγγραφής- είναι ότι πρόκειται για μια σύγχρονη τραγωδία σε πέντε γλώσσες, εμπνευσμένη από αρχαίες ηρωίδες. Τους ρόλους θα υποστηρίξει ένας πολυεθνικός θίασος με ηθοποιούς από τη Γαλλία, την Ελλάδα, τον Καναδά, τη Ρωσία και το Ισραήλ, όπου ανάμεσά τους δεσπόζει η Γαλλίδα σταρ Ζιλιέτ Μπινός.

Ζητήματα πολιτικοκοινωνικής φύσης σχετιζόμενα με την εθνική ταυτότητα και τον ξεσπιτωμό, προσωπικά βιώματα -στην παιδική ηλικία ο Μουαουάντ θα εγκαταλείψει τον Λίβανο λόγω του εμφυλίου- είναι τα συστατικά του νεότευκτου μύθου. Όπως ανέφερε στη συνέντευξη τύπου ο Γαλλολιβανέζος δημιουργός «στα 8 μου αναγκάστηκα να εγκαταλείψω τη χώρα μου. Όπως συνέβη με την Ευρώπη, έτσι και εγώ ήμουν ένα αγόρι που με άρπαξαν από τον τόπο μου. Δεν θα αναφερθώ όμως σε μια προσωπική ιστορία. Θα μιλήσω για πράγματα που ήταν σημαντικά και σχετίζονται με την παιδική ηλικία. Θα κάνω λόγο για τραύματα κοινά -και το δικό μου τραύμα είναι εδώ, λειτουργώντας ως πηγή και βάση για πολλές δημιουργίες μου-, για απώλειες που αφορούν πολλούς, μια εμπειρία συλλογική, που προέκυψε από έναν εμφύλιο πόλεμο. Η απώλεια δεν είναι αυστηρά προσωπική ή οικογενειακή υπόθεση, αφορά μια ευρύτερη κοινωνία. Πίσω από τον μύθο της Ευρώπης μπορούμε να διακρίνουμε μια αληθινή ιστορία. Είναι η πρώτη μεγάλη εισβολή σε ξένη γη, στην πατρίδα των Φοινίκων. Εκεί σημειώθηκαν σφαγές και λεηλασίες, συνέβη άλωση. Πίσω από τον συμβολικό λόγο υπάρχουν αληθινές ιστορίες. Η Ευρώπη θα γεννήσει έναν πολισμό, αλλά και τον Μινώταυρο, συντηρώντας έναν κύκλο βιαιότητας, από τον οποίο ουσιαστικά προέρχεται και η ίδια. Συναντάμε στην ιστορία ένα συνεχές κλίμα βίας εναντίον των γυναικών. Θα αφηγηθώ τις ιστορίες των βιασμών, που συνεχίζονται από τη μια γενιά στην άλλη παρά το ότι δεν ακούγονται. Η Ευρώπη έχει γίνει πια για μένα ένα αμάγαλμα, είναι οι φίλοι, είναι ένας νέος πολιτισμός».                                                                       

Η ιστορία που θα παρακολουθήσουμε αφορά μια φανταστική σφαγή, που συνέβη πριν ογδόντα χρόνια, αλλά μόλις τώρα αρχίζει να έρχεται στην επιφάνεια, εξαιτίας μια ερευνήτριας του ΟΗΕ, που θέλει να συγκεντρώσει πληροφορίες για το γεγονός. Βασικός χαρακτήρας είναι ένα οκτάχρονο κορίτσι, που γίνεται μάρτυρας της σφαγής στους συντοπίτες της. Οι υπόλοιποι ήρωες σχετίζονται με τους τελευταίους απογόνους μιας οικογένειας που εμπλέκονται με τα συμβάντα, κυρίως ιστορικοί και νομικοί. Για την αληθοφάνεια μάλιστα της παράστασης οι συντελεστές της ήρθαν σε επαφή  με αντίστοιχα πρόσωπα της πραγματικότητας. Κατά τη διαδικασία της τεκμηρίωσης προέκυψαν μαρτυρίες για αληθινά συμβάντα, γεγονός που κατά τον Μουαουάντ λειτούργησε ως μίτος της Αριάδνης για το ξετύλιγμα-χτίσιμο του δικού του έργου. «Κατά κύριο λόγο θα δούμε τη διεξαγωγή της δίκης για την εν λόγω σφαγή, χωρίς όμως να τηρείται ακολουθία του χρόνου. Δεν υπάρχει αρχή, μέση και τέλος, όπως συμβαίνει και με τη βία, που είναι χωρίς χρόνο. Ο καθένας βιώνει τα τραύματα διαφορετικά, έχουν διαφορετική απήχηση, Οι σκηνές είναι μικρά παζλ που μπορούν να ενωθούν κάθε στιγμή με διαφορετικό κομμάτι από το σύνολο. Κάθε κομμάτι μπορεί να κουμπώσει με ένα έτερο. Το εγχείρημα θα μοιάζει με 3d παζλ» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μουαουάντ.

Ο δημιουργός δίνει ιδιαίτερη σημασία και στον χώρο της Επιδαύρου σχολιάζοντας: «Όταν έλαβα την πρόταση από την Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κατερίνα Ευαγγελάτου, το μυαλό μου γέμισε εικόνες: το καλοκαίρι, ο ουρανός, οι φίλοι. Η σκέψη να δημιουργήσω θέατρο σε έναν τόσο ιστορικό χώρο, μαζί με ανθρώπους που αγαπώ, μου φάνηκε σαν ένα καθαρό δώρο,  κάτι που δεν μπορούσα να αρνηθώ, αν και αρχικά τη φοβήθηκα. Έχω πλήρη συνείδηση του μεγαλείου του χώρου της Επιδαύρου, Τα λόγια θα πρέπει να τον στολίσουν, οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Ο Όρκος της Ευρώπης θα συνδυάζει τα συμβολικά, αισθητηριακά και συναισθηματικά στοιχεία κάτω από τον ουρανό της Επιδαύρου, γεγονός που με συγκλονίζει. Η δυνατότητα να δημιουργήσω σε αυτόν τον χώρο είναι μια ανεπανάληπτη ευκαιρία. Η Ελλάδα είναι μια “παρηγοριά” για μένα», κατέληξε εμφατικά.

Φειδωλή στις δηλώσεις της για το επικείμενο γεγονός η Ζιλιέτ Μπινός σχολίασε στην ίδια συνέντευξη τύπου: «Για μένα, ο Ουαζντί είναι πολύ κοντά στο πνεύμα του Σοφοκλή. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως αυτό που ζούμε είναι ένα μοναδικό ταξίδι. Το έργο συνεχίζει να γράφεται και εμείς, οι ηθοποιοί, είμαστε μέρος αυτής της δημιουργικής ροής, σαν να υφαίνουμε μαζί μια ιστορία που μεγαλώνει και αλλάζει».

Ταυτότητα παράστασης & εισιτήρια ΕΔΩ