Οι KIASMOS στο deBόp! | Χτίζοντας κόσμους με ήχους

Ο ήχος είναι κύμα. Δεν προειδοποιεί, δεν εξηγεί, δεν ζητά την άδειά σου. Σε βρίσκει εκεί που δεν το περιμένεις και σε διαπερνά. Δονεί σώμα, μυαλό, ψυχή. Άλλοτε τρυφερός σαν χάδι, άλλοτε βίαιος, σε τραντάζει συθέμελα. Ξυπνά μνήμες, σχηματίζει εικόνες, σηκώνει συναισθήματα απ’ τον πάτο, ξεκλειδώνει απωθημένα, σε συνδέει με το μέσα σου. Κάποιες φορές, γίνεται και το αόρατο νήμα που σε συνδέει με τους άλλους. Ένας κοινός παλμός, μια μοιρασμένη εμπειρία, μια βόλτα σε ηχοτόπους τόσο ίδιους αλλά και τόσο διαφορετικά βιωμένους για τον καθένα μας.

Οι Kiasmos δεν φτιάχνουν απλώς ήχους. Δημιουργούν κόσμους. Μελωδίες που δεν χρειάζονται λέξεις για να σε συγκινήσουν. Ηχητικά κύματα που κουβαλούν συναίσθημα, μνήμη, σιωπή και κίνηση μαζί. Στη μουσική τους, δεν χάνεσαι· σε βρίσκεις αλλιώς.

Το ντουέτο των Ólafur Arnalds και Janus Rasmussen, γεννήθηκε το 2009 από τη φιλία δύο μουσικών από την Ισλανδία και τα Νησιά Φερόε και καθιερώθηκε με το ομώνυμο άλμπουμ "Kiasmos" το 2014, έναν δίσκο-ορόσημο για την ambient electronica, που συνδύασε ντελικάτο πιάνο και έγχορδα με στιβαρά techno grooves σαν να ήταν φτιαγμένα από το ίδιο υλικό.

Δέκα χρόνια και 3 EP (Looped, Swept, Blurred) αργότερα, με τους δύο δημιουργούς να έχουν στο μεταξύ χαράξει διακεκριμένες πορείες ο καθένας μόνος του, οι Kiasmos επανέρχονται με τον δίσκο “II”. Το δεύτερο άλμπουμ τους συντέθηκε σε βάθος χρόνου και σε διάφορα μέρη του κόσμου, ακόμη και στο Μπαλί, όπου ενσωματώθηκαν ήχοι της φύσης και παραδοσιακά όργανα όπως το gamelan. Τα τραγούδια κινούνται άνετα μεταξύ ηλεκτρονικής, κλασικής και rave μουσικής. Εκφράζουν βαθύτερες υφές, πιο σύνθετη δομή και έντονες συναισθηματικές κορυφώσεις, αποδεικνύοντας πως το ντουέτο επέστρεψε πιο ώριμο και συνειδητό αλλά το ίδιο αχόρταγα δημιουργικό στον σχεδιασμό μοναδικών, εθιστικών ηχοτοπίων.

Το Σάββατο 24 Μαΐου, οι Kiasmos θα εμφανιστούν ζωντανά στην Αθήνα, στο Floyd Live Music Venue. Οι συναυλίες τους είναι σπάνιες, σχεδόν τελετουργικές. Λίγες μέρες πριν το live, είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί τους — και να καταλάβω, για λίγο, πώς χτίζεται ένας κόσμος από κύματα.

Δέκα χρόνια μετά το ντεμπούτο σας με το άλμπουμ "Kiasmos" (2014), επιστρέφετε το 2024 με το "II", επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση σας με τον ήχο και το κοινό σας. Έχετε εξελιχθεί ως άτομα και ως καλλιτέχνες. Πώς αποτυπώνεται αυτή η εξέλιξη στη νέα σας δουλειά;

Το πρώτο άλμπουμ προέκυψε αρκετά γρήγορα· εν μέρει επειδή δεν υπήρχαν προσδοκίες. Συνολικά χρειάστηκε περίπου έξι εβδομάδες. Με το "II" πήραμε τον χρόνο μας. Ίσως και υπερβολικά πολύ, αλλά αυτό μας έδωσε τον χώρο να αναλογιστούμε τι σημαίνει πλέον το σχήμα Kiasmos για εμάς. Είμαστε πλέον πιο έμπειροι παραγωγοί, και αυτό φαίνεται στις λεπτομέρειες των νέων κομματιών. Ο σχεδιασμός του ήχου, η δομή και η υπομονή στις ενορχηστρώσεις αντικατοπτρίζουν τη δημιουργική μας φάση σήμερα.

Ο όρος «ηχοτοπία» περιγράφει ιδανικά τη μουσική σας. Μέσα από το νέο άλμπουμ, τι θέλετε πραγματικά να εκφράσετε;

Στο "II" δεν επιδιώκουμε τόσο να πούμε κάτι άμεσα, όσο το να δημιουργήσουμε συναισθήματα. Θέλουμε η μουσική να αναπνέει, να είναι κάτι στο οποίο ο κόσμος να μπορεί να χαθεί. Πρόκειται περισσότερο για τη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας, ενός χώρου, όπου οι ακροατές θα βρουν το δικό τους νόημα μέσα σε αυτόν. Είναι κάπως ανοιχτό — αλλά εκεί ακριβώς βρίσκεται η μαγεία, για εμένα.

Η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα. Πιστεύετε ωστόσο πως οι σκανδιναβικές καταβολές σας «ακούγονται» στις συνθέσεις σας;

JR: Το ότι έχουμε μεγαλώσει σε μικρές, δεμένες κοινότητες επηρεάζει τη μουσική μας. Υπάρχει μια συνεργατική ενέργεια όπου όλοι παρακινούν ο ένας τον άλλον, και αυτή η αίσθηση σύνδεσης καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούμε. Αν και το τοπίο ίσως να μας επηρέασε υποσυνείδητα, στην πραγματικότητα είναι οι δημιουργικές κοινότητες στις οποίες ανήκουμε που διαμορφώνουν τον ήχο μας.

Διάβασα πως το όνομά σας έχει ελληνικές ρίζες —από το ρήμα «χιάζω»— πώς το εμπνευστήκατε και γιατί;

JR: Ξεκίνησε από ένα ορθογραφικό λάθος, που κατέληξε σε μια ευχάριστη σύμπτωση. Σκεφτόμασταν τον όρο Chiasmus, που αναφέρεται σε αντιθέσεις και αντιστροφές. Αυτό ταίριαζε με τον τρόπο που δουλεύουμε με τις αντιθέσεις στη μουσική μας. Όμως το «Kiasmos» —έστω κι ως λάθος— μας φάνηκε πιο όμορφο οπτικά, οπότε το κρατήσαμε.

Κλασική ερώτηση, αλλά μας αρέσει να ξέρουμε: ποιες ήταν οι κύριες επιρροές σας; Όχι μόνο μουσικές...

Από νωρίς συνδεθήκαμε πολύ μέσω των ταινιών του Ντέιβιντ Λιντς και την σουρεαλιστική τέχνη. Επίσης μας έχει εμπνεύσει η ισλανδική νυχτερινή ζωή. Εκείνα τα πρώτα χρόνια των Kiasmos, γύρω στο 2008, η ακατέργαστη ενέργεια και η underground ατμόσφαιρα των νυχτερινών clubs επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίσαμε τη μουσική μας. 

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει πλέον εισχωρήσει και στον χώρο της μουσικής. Ποια είναι η άποψή σας;

JR: Μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο· και όπως κάθε νέα τεχνολογία, έχει σημασία πώς τη χρησιμοποιείς. Αν βοηθάει κάποιον να εκφράσει κάτι καινούργιο, υπέροχα! Αλλά αν αρχίσει να αντικαθιστά τη «χαοτική», ανθρώπινη πλευρά της μουσικής… αυτό θα είναι πραγματική απώλεια. Τα λάθη και οι ατέλειες είναι που μάς κάνουν ενδιαφέροντες. Θα ήταν κρίμα να τα χάσουμε!

Τι να περιμένει το κοινό από τη συναυλία σας στην Αθήνα; Σχεδιάζετε κάτι ιδιαίτερο για αυτή την εμφάνιση;

JR: Στήνουμε τα live μας σαν ένα τόξο που παρασέρνει το κοινό και το οδηγεί κάπου αλλού. Η Αθήνα δεν θα αποτελέσει εξαίρεση, αλλά κάθε τόπος έχει τη δική του ενέργεια, και αυτό επηρεάζει τον τρόπο που παίζουμε.

Μια ερώτηση που κάνω πάντα στους μουσικούς. Αν ήσασταν μουσικό όργανο, τι θα ήσασταν και γιατί; 

JR: Ίσως ένα modular synth. Λίγο απρόβλεπτο: κάποιες μέρες  κουρδισμένο, κάποιες άλλες εντελώς ανεξέλεγκτο. Ωστόσο, όταν «κλειδώσει» σε ένα vibe, μπορεί να κάνει πράγματα που μοιάζουν σχεδόν ζωντανά. Νομίζω πως αυτό μου ταιριάζει. 

* Περισσότερες πληροφορίες για τη συναυλία των KIASMOS στο Floyd θα βρείτε ΕΔΩ.