Ο Νίκος Παπαδόπουλος στον κόσμο της Gallery Mataroa

To deΒόp.gr συνάντησε τον ιδιοκτήτη της Mataroa Gallery, Νίκο Παπαδόπουλο, και μίλησε μαζί του για το πως είναι να στηρίζεις όσους ασχολούνται με την εικαστική και αναπαραστατική τέχνη στην Ελλάδα του σήμερα.

Πως ξεκίνησε η ιδέα του Mataroa ως gallery;

Aναπτύχθηκε από τα εφηβικά μου χρόνια η ανάγκη να ανοίξω έναν χώρο τέχνης, δίχως όμως ακόμη να είναι αποκρυσταλλωμένο το τι χώρος τέχνης θα ήταν αυτός. Ήταν όμως σίγουρο το όνομα Mataroa. Με είχε συναρπάσει η ιστορία του φερώνυμου πλοίου που έφυγε 22 Δεκεμβρίου του 1945, αρχές του ελληνικού Εμφυλίου και μετέφερε περί τους 200, άσημους τότε, ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, και οι οποίοι, αν δεν κατάφερναν με αυτό τον μοχλό να ξεφύγουν από τον μοχλό του Εμφυλίου, θα μας ήταν άγνωστοι σήμερα, τόσο αυτοί όσο και το έργο τους. Ωστόσο σε αυτή τη λέξη δεν εσωκλείεται μόνο η διαφυγή της Τέχνης αλλά και η σημασία της λέξης στα Μαορί: το γυναικείο δυεισδυτικό βλέμμα και σε μια γενικότερη κλίμακα το ανθρώπινο βλέμμα.

Μεσολάβησε πολύς χρόνος από τη σύλληψη της ιδέας ως την εφαρμογή της;

Από τη σύλληψη της ιδέας μεσολάβησαν αρκτά χρόνια, κατά τα οποία έφυγα για σπουδές στην Γαλλία, κάνοντας παράλληλα άλλες δουλειές. Από τη στιγμή όμως που αποφάσισα να την εφαρμώσω στην πράξη, και μέχρι την εφαρμογή της, περασαν ένα ή δύο χρόνια και, κατά μία έννοια, δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμη και σήμερα η εφαρμογή της ιδέας που το γέννησε: ως ταξίδι, η  Mataroa Gallery λαμβάνει χώρα μέσα μου και παίρνει κι αυτή το δρόμο της, μεταβαλόμμενη, με το χρόνο. Δεν υπήρξε κάτι πιο κομβικό που να με κινητροδότησε, από τη δυναμική που ενυπήρχε μέσα μου και που βρήκε τη δημιουργική της διέξοδο.

Ως προς τους καλλιτέχνες που θα φιλοξενούσες κατέληξες εξαρχής;

Ξεκίνησα κυρίως με παλιούς καλλιτέχνες και γνωστούς στον ελληνικό χώρο. Από εκεί και πέρα, έχω αναπτύξει σχέσεις με αρκετούς νέους καλλιτέχνες, επισκεπτόμενος την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και όχι μόνο, και ερχόμενος σε επαφή με ζωγράφους, γλύπτες και κεραμίστες, και με διάθεση να γνωρίσω νέους κόσμους. 

Στην έκθεση με τίτλο Extremite βλέπουμε πρόσωπα διακεκομένα, τεθλασμένα, ραγισμένα. Ποιο ερμηνευτικό πλαίσιο συνέχει αυτές τις ρωγμές;

Καλώς παρατηρείτε πως στη συγκεκριμένη έκθεση του Δημήτρη Παπαστάμου με τίτλο Extrémités και, παρά το ότι είναι αναδρομική, υπάρχει μια ενιαία ιδέα. Βλέπουμε κυρίως ανθρώπους με τα χαρακτηριστικά που περιγράφετε σε πορτρέτα. Πορτρέτα βασισμένα σε φωτογραφίες του Μεσοπολέμου που αναφέρονται σε πρόσωπα που, λόγω της έκθεσής τους σε βασανιστήρια, χημικό πόλεμο και φυλακίσεις ή, εξαιτίας οποιωνδήποτε άλλων συνθηκών, οδηγήθηκαν στην παραμόρφωσή τους. Ο καλλιτέχνης έβαλε το δημιουργικό του χέρι, ακριβώς για να τονίσει αυτήν τη συνθήκη και να δώσει έμφαση σε αυτού του είδους την αλλοίωση, αυτή την ακρότητα, όπως μας φανερώνει κι ο τίτλος ο ίδιος. Τόσο αυτό το μετεξεπρεσιονιστικό χαρακτηριστικό, σε αυτό το έργο, όσο και το πρόσωπο το ίδιο μέσα στις τέχνες είναι κάτι που με απασχολεί αισθητικά αλλά και σε επίπεδο μηνύματος. Το ανθρώπινο πρόσωπο και οι εκφράσεις του με ενδιαφέρουν συνήθως γενικότερα στην τέχνη, περισσότερο από μία νεκρή φύση. Και εδώ θα ήθελα να επανέλθω στην έννοια του Mataroa και πως εξυπηρετείται αυτό μέσα από το ευθύ βλέμμα των έργων.

Έχω την εντύπωση ωστόσο πως ο χώρος σας δεν επιθυμεί να ταυτιστεί ντε και καλά με συγκεκριμένα καλλιτεχνικά ρεύματα.

Όχι. Αντίθετα, είμαι ανοικτός σε νέες προσεγγίσεις και δημιουργούς. Με το νέος εδώ δεν εννοώ τα πράγματα αυστηρά ηλικιακά. Δεν υφίσταται τέτοιο κριτήριο. Στην προκειμένη περίπτωση, το κριτήριο αφορά μάλλον την φρεσκάδα της ματιάς και της ιδέας σχετικά με την τέχνη και τον επιμέρους καμβά της. Δεν θα δείξουμε, για παράδειγμα, προτίμηση σε κάποιον που κάνει εξπρεσιονισμό, έναντι κάποιου που κάνει ρεαλιστική ζωγραφική. Είμαστε ανοικτοί στα κελεύσματα της τέχνης και στο να γνωρίζουμε νέους κόσμους ανθρώπων και της τέχνης την οποία υπηρετούν.

Το σκέλος της γλυπτικής ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας ή μπήκε στην πορεία;

Ήταν ένα από τα πρώτα σχέδιά μου. Προς το παρόν, οι εκθέσεις γλυπτικής που είχαμε ήταν ενταγμένες σε ευρύτερες ομαδικές εκθέσεις, μαζί με ζωγραφική και κεραμική -κεραμική κυρίως της Ελένης Βερναρδάκη και του Ορφέα Μάκαρη, για την ώρα-, όπου  και φιλοξενήσαμε έργα γλυπτών όπως του Άγγελου Βλάσση, του Μάρκου Γεωργιλάκη, της Κλειώς Γκιζελή, του Χρήστου Καπράλου, της Αργυρώς Καρύμπακα, του Σπύρου Καταπόδη, του Franscesco Moretti, του Θόδωρου Παπαγιάννη και του Χρήστου Ρηγανά. Έχουμε ακόμη εκθέσει γλυπτά νεότερων και πολλά υποσχόμενων νέων καλλιτεχνών, όπως της Δήμητρας Γρηγορίου, της Αντιγόνης MacLellan, της Σϊσσυ Παναγοπούλου, του Κυριάκου Παρασκευόπουλου, του Παναγιώτη Ρεμπούτσικα, του Γιώργου Τριανταφυλλόπουλου, του Γιάννη Τριανταφύλλου ή και του Ορφέα Μάκαρη.

Μπορείτε να ανακαλέσετε στη μνήμη σας τις πρώτες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις του Mataroa;

Η πρώτη ατομική έκθεση ήταν του Φίλιππου Κούτρικα, ενός νέου και, κατ’εμέ σημαντικού για τη γενιά του ζωγράφου, που μόλις είχε αποφοιτήσει από το Γ’ Εργαστήριο ζωγραφικής της ΑΣΚΤ, ενώ η δεύτερη του γνωστού και σπουδαίου μας ζωγράφου, Τάκη Σιδέρη.  Ως προς τις ομαδικές, και για να αναφέρω μία από αυτές που μου έρχεται τώρα στο νου, έκθεση με τίτλο “πριν, σήμερα, μετά - κατάθεση τέχνης” εκτέθηκαν έργα των εξής ζωγράφων: του Γιάννη Αντωνόπουλου, του Θόδωρου Δασκαλάκη, του Στέφανου Δασκαλάκη, της Νίκης Ελευθεριάδη, του Πέτρου Ζουμπουλάκη, του Σπύρου Κουρσάρη, του Θανάση Μάκρη, του Ανδρέα Μαράτου, της Φανής Μιχαηλίδη, της Εύας Μπέη, του Μάρκου Μπλάτσιου, του Νίκου Οκονομίδη, του Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου, του Κωνσταντίνου Παρθένη, του Τάκη Σιδέρη, του Αλέκου Φασιανού ή του Μανώλη Χάρου.

Υπάρχει μια τοιχογραφία στον τοίχο που αγκαλιάζει το Mataroa την βρήκατε εδώ ή κρύβει μια διαφορετική ιστορία;

Δεν υπήρχε εδώ, υπήρχε μια προηγούμενη τοιχογραφία (επιμελημένη από την Βίβιεν Δημητρακοπούλου), την οποία προ δύο μηνών αποφάσισαμε να αλλάξουμε, σε μία προσπάθεια ανανέωσης της αίθουσας τέχνης. Το μεγαλύτερο μέρος της τοιχογραφίας επιμελήθηκε ο Φίλιππος Κούτρικας. Η εν λόγω τοιχογραφία αναπαριστά ένα μεγάλο κύμα στη μέση του οποίου υπάρχει ένα γυναικείο πρόσωπο, με βαθύ βλέμμα, και που θα μπορούσαμε να πούμε ότι επιτελεί χρέη πλοίου ή ίσως και μια προσωποποίηση της Σελήνης, πάνω από τα κτήρια της πόλης που διακρίνουμε στην κάτω δεξιά πλευρά του τοίχου. 

Ποια είναι τα σχέδιά σας το επόμενο διάστημα;

Την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου θα γίνουν στο χώρο της Mataroa Gallery (Εμ. Μπενάκη 43, Αθήνα) τα εγκάνια της ομαδικής έκθεσης Hominum Locus, που θα περιλαμβάνει έργα επτά νέων ζωγραφων, αποφοίφων, αλλά και τελειωφοίτων της ΑΣΚΤ. Συγκεκριμένα, θα συμμετάσχουν οι: Αγγελική Αντωνέα, ο Ανδρέας Βεντούρης, η Αθηνά Γαλάτη, ο Δημήτρης Ευσταθίου, ο Φίλιππος Κούτρικας, ο Ορφέας Μπάτσιος και ο Δημήτρης Πετρολέκας.

Photo Credits: Θάνος Παπαδόπουλος