Η Νάντια Μαργαρίτη μιλά στο deBόp για τη «σημασία του να είσαι σοβαρός»
2019-11-11
Με σπουδές Φιλολογίας στις αποσκευές της, η Νάντια Μαργαρίτη αποφάσισε να τις παρατήσει για να κυνηγήσει ένα παιδικό όνειρο, να γίνει ηθοποιός. Και κάπως έτσι τελείωσε τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και σήμερα πια το παιδικό εκείνο όνειρο είναι η δική της πραγματικότητα. Με αφορμή την παράσταση στην οποία πρωταγωνιστεί, μιλήσαμε μαζί της για τον Όσκαρ Ουάιλντ, για τα ψέματα, για τη σοβαρότητα, αλλά και τους πειρασμούς.
Το έργο είναι κωμωδία ηθών 19ου αιώνα . Αλήθεια πόσα κοινά υπάρχουν με το σήμερα;
Νεαρά κορίτσια που προτιμούν να φλερτάρουν από το να διαβάσουν Οικιακή Οικονομία, κόρες που το σκάνε από την εποπτεία της μαμάς για να συναντήσουν τον αγαπημένο τους, καλλιτεχνικά απωθημένα που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, υπάλληλοι που κάνουν τα στραβά μάτια στις ιδιοτροπίες των αφεντικών, μαμάδες που θέλουν το καλύτερο για το παιδί τους, πεθερές που περνούν το υποψήφιο νέο μέλος από Ιερά Εξέταση, φιλάκια στα κρυφά γιατί είναι πιο νόστιμα, καθωσπρεπισμός, ψεματάκια, ψεματάρες, συγχώρεση, στην πόλη, στην εξοχή… Για ποια εποχή μιλάω άραγε; Για τον 19ο αιώνα ή για τον 21ο;
Ο Όσκαρ Ουάιλντ υπήρξε ένας από τους πρώτους που έθιξαν τα κακώς κείμενα της Αγγλίας. Σήμερα σε μια εποχή, όπου δίπλα μας μπορεί να συμβούν τέρατα, το θέατρο εξακολουθεί να στηλιτεύει τα όσα συμβαίνουν; Ή απλώς «κάνει τη δουλειά του»;
Και δίπλα στον Όσκαρ Ουάιλντ συνέβαιναν τέρατα. Και πιο πίσω υπήρχε ένας Σαίξπηρ, δίπλα στον οποίο επίσης συνέβαιναν τέρατα. Και πιο πίσω υπήρχε ένας Αριστοφάνης, δίπλα στον οποίο επίσης συνέβαιναν τέρατα. Και ίσως και οι ίδιοι να έκαναν τέρατα. Προκύπτει άρα ότι η θεατρική πράξη μετρά αιώνες δράσης δίπλα σε κάθε τερατώδη ή αγγελική πράξη του ανθρώπου, μάλιστα γεννημένη με αφορμή αυτή ακριβώς τη διττή φύση του ανθρώπου. Δεν έχω τη γνώμη πως το θέατρο υπάρχει με σκοπό να καταγγέλλει τα πράγματα που πάνε στραβά. Όσοι ασχολούνται με αυτό μάλλον προσπαθούν να καταλάβουν. Τι πάει στραβά, τι δεν τολμάμε, γιατί γινόμαστε κακοί, πόσο κακοί, τι μας συγκινεί, τι μας κάνει να γελάμε, σε τι πιστεύουμε, τι μας ξεσηκώνει, τι μας γονατίζει, πώς ζούμε, γιατί. Όλο αυτό άλλοι το ψάχνουν με μεγαλύτερη διορατικότητα και συναίσθηση, ίσως και όρεξη, και άλλοι… όχι! Όπως κάποιος θα φτιάξει μια σούπα νερόβραστη απλώς για να πετάξει κάτι στο στομάχι του και άλλος θα πάει για αστέρι Μichelin. Και άλλος θα προσπαθήσει να τη φτιάξει αλλά θα του ''κόψει''. Είναι κατά περίπτωση και ζήτημα ιδιοσυγκρασίας, μάλλον, το αν φτάνουν τα πράγματα να γίνονται διεκπεραιωτικά ή επιφανειακά και όχι ίδιον εποχής.
Οι ήρωες στο έργο επινοούν ένα φανταστικό πρόσωπο-εαυτό για να ξεφύγουν από ένα περιβάλλον, αρκετά καταπιεστικό. Τέτοιες συμπεριφορές, όμως, υιοθετούμε ακόμη και σήμερα, όπου το κοινωνικό πλαίσιο είναι πιο ελαστικό. Αλήθεια πόσο καταπιεστική μπορεί να είναι τελικά η κοινωνική ευγένεια και σε τι λύσεις μπορεί να καταφύγει κανείς;
Η ευγένεια είναι μια αρετή κατά τη γνώμη μου. Αλλά η πραγματική ευγένεια έχει μέσα της και ειλικρίνεια και ευθύτητα και κατανόηση και σεβασμό προς τον άλλον. Δεν είναι το πρόβλημα η ευγένεια. Η καταπίεση προκύπτει από την προσδοκία, την προσδοκία που έχουμε από τους άλλους να ανταποκριθούν σε κάτι με τον τρόπο που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως σωστό και αυτόν να επιβάλλουμε, προκύπτει από τις προβολές που κάνουν οι άνθρωποι ο ένας στον άλλον. Οπότε με αυτή την έννοια, δε μου φαίνεται πως έχουμε πιο ελαστικό κοινωνικό πλαίσιο, τουλάχιστον όχι όσο θα περίμενε κανείς δυο αιώνες μετά τον Ουάιλντ. Κι αν είναι πιο ελαστικό στα μητροπολιτικά κέντρα της Δύσης, αυτό δεν είναι μέτρο οικουμενικό. Ο κόσμος πάντα κάτι περιμένει από τους άνδρες να κάνουν για να αποδείξουν ότι είναι άνδρες, περιμένει από τις γυναίκες όχι μόνο να είναι γυναίκες αλλά και να φαίνονται, από τα δυο φύλα να σμίγουν ει δυνατόν με έναν συγκεκριμένο τρόπο -ανέχεται πια πιο πολλούς ''συνδυασμούς'' αλλά δεν πετάει και τη σκούφια του, συνεχίζει να έχει γνώμη πάνω σε αυτό!- από τον φτωχό να βγάλει λεφτά, από τον ντροπαλό να πάρει τα πάνω του και από τον τεμπέλη να σηκωθεί από τον καναπέ. Κάτι πάντα δε θα κάνουμε τόσο καλά, σύμφωνα με τους άλλους. Και εμείς πάντα θα κάνουμε κάτι για να τους ικανοποιήσουμε. Εντάξει, προφανώς όχι 6.000.000.000 πληθυσμού που πατούν τη γη αυτή τη στιγμή, αλλά όλο και σε κάποιο καλουπάκι έχει μπει ο καθένας μας για να ικανοποιήσει μια μαμά, μια ξαδέρφη, έναν κουνιάδο, έναν δάσκαλο, έναν διευθυντή, έναν σκηνοθέτη. Τώρα που το σκέφτομαι, ξέρω άνδρα που έχει σύζυγο και 3 παιδιά και έχει σχέση με φίλο μου. Κρυφά, δε χρειάζεται να το πω αυτό. Δε σου λέω και τι πολιτικές πεποιθήσεις συνδυάζει σε αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ, για να μη σε σοκάρω. Όλα αυτά στην Αθήνα, όχι στην Κάτω Μαγουλίτσα. Πόσα πρόσωπα έχει μια τέτοια προσωπικότητα και ποιο είναι το γνήσιο; Ίσως έχουμε όλοι τόσα πρόσωπα όσα μας βοηθούν να επιβιώσουμε.
Αλήθεια με όποιο κόστος ή κατά περίσταση ψέματα; Τι επιλέγετε εσείς;
Κατά περίσταση ψέματα. Η αλήθεια είναι υπερεκτιμημένη και μεγάλο βάρος. Δεν είναι κάτι που χρειάζεται να μπουμπουνάς σε κάθε περίσταση, στο όνομα της άμεμπτου ειλικρίνειας σου. Μετράς τον δέκτη, τις αντοχές του, τη συνθήκη. Κάθε πράγμα στην ώρα του. Βέβαια η αλήθεια είναι πιο εύκολη να τη θυμάσαι, αυτό είναι αλήθεια… Ο καθένας ό,τι τον βολεύει.
Πώς μπορεί να ξεφύγει κανείς από τον ιστό του ψέματος που ο ίδιος έχει υφάνει;
Από αυτόν που έχει υφάνει ο ίδιος μπορεί να ξεφύγει κανείς, αν το θελήσει και αναλάβει και τις ευθύνες φυσικά. Από τον ιστό που του έχουν υφάνει οι άλλοι δε μπορεί.
«Ο μόνος τρόπος για να απαλλαγείς από έναν πειρασμό είναι να υποκύψεις» γράφει ο Ουάιλντ. Υπάρχει σήμερα όντως κάτι που να αποτελεί «πειρασμό», τουλάχιστον με την πιο θεολογική του έννοια;
Αν υποκύψεις, μετά έχεις να μετρηθείς με τις Ερινύες. Γιατί αυτό το στόρι φέρει ο πειρασμός, απαγορευμένο-έλξη-ηδονή-τύψεις. Δε σου απαγορεύει πάντα ο Θεός σου. Τα όρια μπορεί να είναι πολύ προσωπικά και την Ηθική νομίζω πως τη φέρουμε ανεξαρτήτως θρησκείας. Οπότε ναι, υπάρχουν πάντα άπειροι πειρασμοί να μας κρατούν σε εγρήγορση.
Ο γάμος ίσως αποτελεί έναν τρόπο για να απαλλαγείς από τον πειρασμό (τα κάλλη της γυναίκας). Πώς, όμως, καταλήγει από ρουτίνα έως βάσανο για κάποιους;
Μα... Για τον ίδιο λόγο που ξεκίνησε! Αν μπαίνεις σε μια διαδικασία όπως ο γάμος για να αποφύγεις μια άλλη που σε ελκύει, τότε τι καλό μπορεί να βγει από αυτό; Δια της ατόπου παντρεύεται κανείς; Για να μην ξεμυαλίζομαι με πειρασμούς ας μπω σε ένα μαντρί; Αυτοκτονία.
Ευχαριστούμε πολύ τη Νάντια Μαργαρίτη για το χρόνο της και της ευχόμαστε καλή τύχη σε αυτό το μονοπάτι που τώρα ξεκίνησε να βαδίζει!
Πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ
