«Η απλότητα μου προσφέρει χώρο και ελευθερία» δηλώνει ο Ανδρέας Πολυζωγόπουλος στο deBóp

Ο Ανδρέας Πολυζωγόπουλος έχει καθιερωθεί ως ένας από τους στιβαρούς πυλώνες στη σύγχρονη ελληνική jazz (και όχι μόνο) σκηνή). Έχοντας στο ενεργητικό του πάμπολλες συνεργασίες σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχει επιστρέψει με το τελευταίο του album, το "Petrichor", που το αφιερώνει στη μνήμη της γιαγιάς του ενώ βρίσκεται σε πυρετώδεις ετοιμασίες για τις διάφορες συνεργασίες του, μία εξ αυτών είναι η "συνάντηση" με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου, έπειτα από πολλά χρόνια, στην επικείμενη καλοκαιρινή περιοδεία που όλοι περιμένουμε! Τον συνάντησα στο αγαπημένο μας κοινό στέκι, το Ραμόν, όπου μιλήσαμε για τις επιρροές του, τα μέρη που έχει ζήσει, την επιστροφή του στην Αθήνα, την απλότητα και πολλά ακόμα.

Μόλις επέστρεψες από την Κωνσταντινούπολη όπου πήγες διακοπές. Όμως ταξιδεύεις γενικά ούτως ή άλλως λόγω της δουλειάς σου. Αυτό σε κουράζει ή το ευχαριστιέσαι ακόμη στον ίδιο βαθμό;

Αυτή είναι πολύ ωραία ερώτηση γιατί είναι πολύ επίκαιρη στη ζωή μου αυτήν τη στιγμή! Έχω ταξιδέψει πολύ στη ζωή μου και πρόσφατα, το καλοκαίρι μετά την καραντίνα έκανα πάλι πολλά ταξίδια, αλλά περνώ μια φάση που δε θέλω να πηγαίνω στο εξωτερικό! Να σου αναφέρω δύο παραδείγματα. Πήγα πέρσι στο Μαρόκο να κάνουμε παρά πέντε με τους φίλους μου και ήθελα να επιστρέψω. Το ίδιο μου συνέβη και τώρα στην Κωνσταντινούπολη. Δεν ξέρω αν μου συμβαίνει λόγω κούρασης αλλά σίγουρα είναι μια φάση που την ψάχνω… Σίγουρα πάντως έπαθα overdose!

Έχεις αγαπημένο προορισμό ως μουσικός;

Η Ιταλία και η Γερμανία! Θεωρώ ότι το καλύτερο κοινό βρίσκεται ειδικά στη Γερμανία. Οι Γερμανοί ακούνε πολύ προσεκτικά, είναι πολύ ένθερμοι, έρχονται να σου μιλήσουν και να σου υπογράψουν το πρόγραμμα… Δίνουν πολλή σημασία σε αυτό που κάνεις. Το έχω κουβεντιάσει αυτό και με άλλους μουσικούς και συμφωνούμε.

Τώρα θα σε ρωτούσα πού είναι πιο ζεστό το κοινό.

Αυτό εξαρτάται και από τον χώρο. Είναι διαφορετικό να παίζεις στο Θέατρο Βράχων με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και άλλο στο Μέγαρο Μουσικής με την Καμεράτα. Οι Έλληνες είμαστε αρκετά πιο χύμα και υπάρχει πάντα παραπάνω φασαρία. Υπάρχουν φορές που προτιμώ τη φασαρία από την απόλυτη ησυχία. Π.χ. για τα δικά μου project, μου αρέσει πολύ να παίζω σε club όπως το Half Note!

Για πες για το παρά πέντε που ανέφερες πριν.

Πάνε δύο χρόνια που ασχολούμαι με αυτό. Το καλό είναι ότι μετά από λίγα μαθήματα, μπορείς να πετάξεις μόνος σου, πάντα βέβαια με την καθοδήγηση του δασκάλου στον ασύρματο. Είχα την επιθυμία από μικρός να πετάξω κυριολεκτικά και μετά την καραντίνα αποφάσισε ότι είχε φτάσει η ώρα! Επίσης, επέλεξα το παρά πέντε γιατί το παίρνεις στην πλάτη σου, είναι ένας σάκος πολύ πρακτικός. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί με άλλη πτητική συσκευή!

Στην Ελλάδα γύρισες λόγω καραντίνας;

Ήμουν στις Βρυξέλλες και έκανα master. Ήρθα στην Αθήνα τον Φλεβάρη για συναυλίες και μετά ακολούθησαν όλα αυτά που ζήσαμε…

Τελείωσες το master;

Εννοείται! Είμαι πολύ συνεπής σε αυτά! Παρόλο που δεν ήξερα τι να κάνω, εκείνο το καλοκαίρι του ’20 γύρισα να μαζέψω τα πράγματά μου στο Βέλγιο γιατί το έντισκτό μου μου έλεγε ότι δεν είχαμε ξεμπερδέψει ακόμη. Τον Οκτώβρη που ακολούθησε επέστρεψα για live σε Γερμανία και Βέλγιο και επικρατούσε παράνοια με τα αρνητικά τεστ, την ασφάλεια και τη νέα καραντίνα. Κάπως έτσι αποφάσισα να γυρίσω μόνιμα εδώ και να κάνω live έξω.

Πόσα χρόνια έζησες έξω;

Πήγα να σπουδάσω μουσική στο Άμστερνταμ το 2002. Το καλοκαίρι του 2007 γύρισα Ελλάδα και το 2010 και για τρία χρόνια πήγαινα στο Παρίσι μόνο τον χειμώνα και γύριζα εδώ το καλοκαίρι. Θυμάμαι να παίζω στη Γαλλία και την επόμενη μέρα να πρέπει να βρίσκομαι στην Πάρο ή να παίζω στη Νέα Υόρκη και να πρέπει να γυρίσω για να παίξω με τον Θανάση στην Άρτα μέσα σε λίγες ώρες. Ήταν ένα καλοκαίρι που θυμάμαι να κάνω πολλά τέτοια τρελά! Ό, τι έβγαινε από ημερομηνίες το έκανα και ας υπήρχε πολλή πίεση και κούραση. Έπειτα, πήγα κάποια στιγμή στην Κοπεγχάγη για ένα master αλλά δε μου άρεσε, πήγα στο Λονδίνο αλλά τελικά κατέληξα πάλι στο Παρίσι. Ξαναγύρισα στην Αθήνα, ξαναπήγα στο Παρίσι, σε ένα μέρος που είχα ένα στούντιο από την ελληνική πρεσβεία όπου έκανα διάφορα project και ήταν πολύ ωραία εμπειρία αλλά τελικά αποφάσισα να εγκατασταθώ στις Βρυξέλλες γιατί με έλκυε πολύ η jazz σκηνή εδώ. Στη συνέχεια, όλα άλλαξαν με την πανδημία, όπως σου είπα πριν.

Φαίνεται ότι σου αρέσει να δοκιμάζεις πράγματα. Αυτό έχει να κάνει με τον χαρακτήρα σου ή με την ενασχόλησή μου με τη μουσική;

Δε θέλω να έχω απωθημένα αλλά είμαι πολύ προσηλωμένος στη μουσική. Όταν επιλέγω κάτι, θέλω να το κάνω καλά, ακόμα και αν ασχολούμαι με διάφορα project. Σε όλες αυτές τις πόλεις που έζησα, πίστεψα ότι θα βρω ένα ιδανικό μουσικό περιβάλλον! Στην Ελλάδα υπάρχει πια μια σχετική άνθιση αλλά ποτέ δεν ήταν τόσο ψηλά εδώ η jazz, επομένως ήταν μονόδρομος το εξωτερικό. Τη μία μέρα είσαι στην Κολωνία και σε λίγες ώρες μπορείς να πας στο Ρότερνταμ να παίξεις. Αυτό δεν είναι εφικτό εδώ.

Πήγες για να ζήσεις και σε μέρη που έζησαν καλλιτέχνες που σε ενέπνευσαν;

Ο Chet Baker, που είναι μεγάλη επιρροή για μένα, έζησε χρόνια στο Άμστερνταμ και τις Βρυξέλλες αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος. Είχε να κάνει περισσότερο με τη σκηνή που υπήρχε εκεί που πιθανό να είχε δημιουργηθεί και από το γεγονός ότι έζησε εκεί ο Baker. Έκανα μια απόπειρα κάποια στιγμή με μια παλιά μου σχέση να μείνουμε στην Ιταλία αλλά δεν υπήρχε κάποιο καλλιτεχνικό κέντρο εκεί όπως είναι το Παρίσι, το Λονδίνο, το Βερολίνο, το Άμστερνταμ, οι Βρυξέλλες κτλ.

Πώς σου ήρθε η διασκευή στο Μινόρε της Αυγής που έκανες πρόσφατα;

Δε θυμάμαι πότε το έπαιξα πρώτη φορά αλλά κάποια στιγμή άλλαξα λίγο τα ακόρντα, γιατί δε μου αρέσει να αλλάζω το original και σκέφτηκα έναν ήχο τύπου Charlie Haden, Billy Higgins και Dexter Gordon. Μου αρέσει πολύ αυτό το τραγούδι!

Ξέρω ότι έχεις τρέλα με τους Pink Floyd και έχεις κάνει και project με διασκευές τους αλλά θα ήθελα να μου αναφέρεις κάποιες ακόμα επιρροές σου εκτός από jazz.

Police, Supertramp, Scorpions, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Τρύπες και πολλά ακόμα. Θανάση δεν είχα ακούσει ποτέ μέχρι το 2008. Σκέψου ότι τον γνώρισα στο στούντιο με τον Σαββόπουλο!

Παίζεις ακόμα κιθάρα; Πώς αντικαταστάθηκε από την τρομπέτα;

Ναι, παίζω μόνος μου. Ήμουν σε μια θεατρική ομάδα όταν ήμουν 18 χρονών και δούλευα σε ένα φωτογραφείο. Σκεφτόμουν μήπως πήγαινα για Καλών Τεχνών αλλά άκουσα Miles Davis και ένιωσα μέσα μου κάτι πολύ δυνατό. Πήγα σε μια φιλαρμονική και μετά ακολούθησαν όλα…

Το τελευταίο σου άλμπουμ “Petrichor” το αφιέρωσες στη γιαγιά σου. Θέλεις να πεις κάποια λόγια για τη γιαγιά σου;

Η γιαγιά μου έφυγε τον περασμένη Σεπτέμβρη. Οι γονείς μου δούλευαν στην Αρχαία Ολυμπία όταν ήμουν μικρός και με άφηναν σε κείνη. Θυμάμαι τις ιστορίες και τα παραμύθια της, με τις νεράιδες και τα ξωτικά. Της είχα μεγάλη αδυναμία! Ήταν πολύ αγνός άνθρωπος. Ήταν και άλλες εποχές. Πρόλαβα περιόδους χωρίς ρεύμα, με λάμπα πετρελαίου… Καλοκαίρια να κοιμόμαστε κάτω από τη μεριά και να κοιτάμε τον νυχτερινό ουρανό… Να μαζεύουμε το καλαμπόκι με τις κότες… Μιλάω για τέλη ’80!

Πάντως το άλμπουμ αποπνέει μια νοσταλγική διάθεση. Εσένα τι συναισθήματα σου γεννιούνται όταν το ακούς;

Όπως είχε πει και ο David Gilmour για το Dark Side of the Moon, “Θα ήθελα να ήμουν τυχερός να το ακούσω πρώτη φορά στο σπίτι μου σε ένα καλό στερεοφωνικό”. Καταλαβαίνεις δηλαδή ότι έχω μεγάλη τριβή με αυτά τα κομμάτια και δεν μπορώ να τα δω έτσι… Εγώ πάντως ήθελα να κάνω αυτήν την αναφορά στη γιαγιά μου και αυτά τα τραγούδια να είναι αρεστά στο ευρύ κοινό, να μπορεί να τα ακούσει ο οποιοσδήποτε. 

H jazz είναι μουσική για το ευρύ κοινό;

Το μεγαλύτερο μέρος της όχι!

Αισθάνομαι ότι πολλοί έχουν συνδυάσει την jazz με χειμώνα, Χριστούγεννα και cozy καταστάσεις…

Επειδή είμαι στον χώρο, νομίζω ότι συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αυτό.

Τι σου έχει μείνει από τις σπουδές στην Ολλανδία;

Η γνώση που αποκόμισα, οι παρέες, τα μέρη, η σκληρή δουλειά, η μελέτη… Έκανα πάρα πολύ τζαζ, με μουσικούς από όλο τον κόσμο. Επίσης, έρχονταν guest καθηγητές από όλο τον κόσμο! Οι συγκοινωνίες ήταν πολύ φτηνές ακόμα και μπορούσες να πας παντού με το ποδήλατό σου. Τον Πέτρο Κλαμπάνη, τον Σπύρο Μάνεση και τον Μάριο Βαληνάκη (Mob), τους γνώρισα εκεί. Ο Μάριος, ειδικά, που είχε πάει πριν από μένα, με βοήθησε πολύ όταν έφτασα και εγώ στην Ολλανδία!

Πώς σου φαίνεται η ελληνική jazz σκηνή;

Είμαστε σε πολύ καλό επίπεδο και σιγά σιγά θα γίνει πιο γνωστή και θα έχει περισσότερο χώρο σε φεστιβάλ έξω.

Η Αθήνα είναι φιλική πόλη για τους καλλιτέχνες;

Αθήνα σημαίνει Ελλάδα, οπότε όχι! Στις Βρυξέλλες όταν είσαι μουσικός και φθάσεις έναν συγκεκριμένο αριθμό συναυλιών, μετά από 1-2 χρόνια παίρνεις κανονικό μισθό. Στο Παρίσι αν κάνεις 42 συναυλίες τον χρόνο, συμβαίνει το αντίστοιχο. Αποδεικνύεις ότι έχεις αρκετή δουλειά για να ζήσεις και στην ουσία σε επιβραβεύουν κρατώντας από σένα πολύ λίγα από τα έσοδά σου ή μπορεί να σε χρηματοδοτήσουν για να βγάλεις ένα άλμπουμ. Εδώ πρέπει να βρεις τρόπο να επιβιώσεις μόνος σου.

Αυτό δε σε δυσκολεύει τώρα που αποφάσισες να μείνεις εδώ;

Πρώτον, κάτι χάνεις, κάτι κερδίζεις… Πέραν αυτού, επειδή πλέον παίζω και χρόνια, έχω κτίσει ένα περιβάλλον και έχω αρκετή δουλειά. Αν σκεφτώ και τον ήλιο, τη θάλασσα και τη μηχανή μου, σε σχέση με το γκρι της κεντρικής Ευρώπης, προτιμώ πια να βρίσκομαι εδώ.

Έχεις παίξει με πολύ κόσμο. Έχεις πει ότι ο Ψαραντώνης μπορεί να παίξει μια νότα απλά και να σε αγγίζει βαθιά. Η μαγεία για σένα βρίσκεται στην απλότητα;

Ναι, αλλά σύμφωνα με μένα και σύμφωνα με το τι θεωρεί ο καθένας «απλότητα». Στο μυαλό μου ο Ψαραντώνης, ο Chet Baker, οι Pink Floyd είναι πολύ απλοί αλλά παράλληλα μαγικοί! H απλότητα μου προσφέρει χώρο και ελευθερία. Ίσως για αυτό προτιμώ και τη μηχανή από το αυτοκίνητο. Όταν μπαίνω στο αυτοκίνητο, είναι λες και εγκλωβίζομαι. Αυτή είναι η δική μου αλήθεια. Δε σημαίνει ότι κρίνω το διαφορετικό.

Πώς νιώθεις που θα ξαναπαίξεις με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου μετά από τόσα χρόνια;

Πραγματικά ανυπομονώ! Σε επίσημο συναυλιακό επίπεδο έχουμε χρόνια να παίξουμε παρέα αλλά πήγα στο χωριό του ενδιάμεσα από τις καραντίνες για να ηχογραφήσω για το Urbanum και πρόσφατα, στο Κατράκειο που πήγα να τον ακούσω, με κάλεσαν πάνω με τον Μυστακίδη για να παίξουμε λίγο.

Αυτός ο χαμός συνέβαινε και παλιά; Τι είναι αυτό που τραβάει τόσο τον κόσμο στη μουσική του Θανάση;

Τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι γίνεται όλο και περισσότερος χαμός. Δεν ξέρω τι τραβάει τόσο αλλά ξέρω πως η μουσική του είναι αγνή και ο ίδιος είναι αυθεντικός, ζει σε ένα χωριό, βγαίνει σπάνια στα ΜΜΕ, δεν έχει βγει ποτέ στην τηλεόραση… Μετά τις συναυλίες κάθεται με κόσμο backstage και παίζει διάφορα κομμάτια που του ζητάνε… Αυτά τα αυθεντικά και αγνά στοιχεία τα αντιλαμβάνεται λοιπόν ο κόσμος! Χαίρομαι που θα παίξω ξανά μαζί του. Το περιμένω πώς και πώς!

Τι ετοιμάζεις;

Ετοιμάζομαι να παρουσιάσω το “Petrichor” σε αρκετά φεστιβάλ το καλοκαίρι. Πειραματίζομαι συνεχώς με νέα σχήματα. Στις 29 Μαρτίου θα δώσουμε μια συναυλία με ένα νέο κουαρτέτο που αποτελείται από τους Γιάννη Παπαδόπουλο, Γρηγόρη Θεοδωρίδη και Παναγιώτη Κωστόπουλο στην Argentina στα Εξάρχεια. Με τη Μαρία Χριστίνα Harper και προηχογραφημένες ιστορίες της γιαγιάς μου, θα παρουσιάσουμε το νέο project “Into the Fairylands”  σε ένα μαγικό μέρος τον Μάιο. Επίσης, θα συνθέσω μουσική για ένα ντοκυμαντέρ με θέμα το προσφυγικό και το καλοκαίρι θα συμμετέχω σε διάφορες συναυλίες ως sideman.

Φωτογραφίες Aris Vedertsis