Από τη Λιλιπούπολη στη Βαρυτική Κατάρρευση: Μία συνέντευξη με τον Γιώργο Πατεράκη για τη μουσική του κοσμολογία

Ο Γιώργος Πατεράκης είναι μια ξεχωριστή μορφή της σύγχρονης ελληνικής μουσικής· πιανίστας με διεθνείς σπουδές και συνθέτης που κινείται με άνεση ανάμεσα στην κλασική παράδοση και την αντισυμβατική δημιουργικότητα. Το 2011 ίδρυσε το String Theory, μια πλατφόρμα που εξελίχθηκε σε κοινότητα ανθρώπων, φωνών και ιδεών — από παραστάσεις στο Μέγαρο μέχρι δράσεις σε φυλακές και κοινωνικές δομές.

Με βαθιά γνώση, χιούμορ, τεχνική ακρίβεια και διάθεση να διαλύει τα στεγανά των μουσικών ειδών, ο Πατεράκης έχει χτίσει έναν δικό του κόσμο, όπου η μουσική γίνεται τρόπος σκέψης και συνύπαρξης. Με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων του String Theory, μιλάμε μαζί του για όσα δημιουργεί, για τις «ηλεκτρικές» στιγμές των παραστάσεων και για το τι σημαίνει να φτιάχνεις τέχνη με συνέπεια, ελευθερία και κοινότητα.

·  Αν η String Theory ήταν ένα τραγούδι ή ένα μουσικό είδος, ποιο θα ήταν και γιατί;

ΓΠ: Τα δύο τμήματα της χορωδίας String Theory τραγουδούν κατά καιρούς από Μεσαίωνα και Αναγέννηση μέχρι εικοστό πρώτο αιώνα, από δυτική κλασική μουσική μέχρι βαλκανική πολυφωνία, από φλαμανδικό και αρπιτάνικο έθνικ μέχρι Blackbird, Πιοβάνι και You Are the One That I Want, από το Grease με τον Τραβόλτα. Επομένως, για μια χορωδία που τραγουδάει δεκάδες είδη, πώς ακριβώς να πω αν ήταν ένα μουσικό είδος ποιο θα ήταν;

·  Η χορωδία σας συνδυάζει Αναγέννηση, swing και παραδοσιακά βαλκανικά τραγούδια. Ποιο ήταν το πιο «τρελό» μουσικό mash-up που έχετε κάνει ποτέ;

ΓΠ: Πρέπει να αναρωτηθώ γιατί με ρωτούν τόσο συχνά για το πόσο «τρελοί» είμαστε, και το πόσο «τρελά» είναι τα μουσικά μας πρότζεκτ. Αν δίνουμε την εικόνα των παλαβών και των ασυνάρτητων πρέπει να σκεφτώ σοβαρά να αλλάξω επάγγελμα. Λέω συχνά πως η εικόνα του «τρελού καλλιτέχνη» ή του «τρελού επιστήμονα» δεν μου είναι συμπαθής, διότι δείχνει άγνοια για τις πνευματικές και ψυχικές δυνάμεις που απαιτούν οι δύο αυτές δραστηριότητες. Η τρέλα είναι ασυνάρτητη, ασυγκρότητη και συγκεχυμένη. Εμείς ό,τι κάνουμε το κάνουμε με γνώση, σύστημα, αφοσίωση και δουλειά.

·  Ποια ήταν η πιο απρόβλεπτη στιγμή σε πρόβα ή συναυλία που σας έκανε να πείτε «αυτό ήταν μαγικό»;

ΓΠ: Είναι αλήθεια πως οι απρόβλεπτες και αναπάντεχες μικρές «ηλεκτρικές εκκενώσεις» που σε κάνουν να πεις «ωπ! Τώρα τι έγινε;», κάνουν μια παράσταση ενδιαφέρουσα. Όμως για μας η πιο ενδιαφέρουσα παράσταση είναι πάντα η επόμενη. Και ακόμα περισσότερο η μεθεπόμενη. Προς το παρόν, η προσεχής μας μεγάλη εμφάνιση είναι το τριήμερο 20, 30 Ιανουαρίου και 1η Φεβρουαρίου, στο Μέγαρο, με το String Theory Vocal Ensemble, (Αντιγόνη Γκόγκη, Έλλη Κετεντζιάν, Αθηναΐδα Μαρκαντώνη, Νίκο Ταξιλτάρη και Χρήστο Χριστοδούλου), όπου θα παρουσιάσουμε την παράσταση Gravitational Collapse, (Βαρυτική Κατάρρευση), μια παράσταση για έναν κόσμο που, καθώς διογκώνεται επί χιλιετίες, στο τέλος καταρρέει και διαλύεται κάτω από το ίδιο του το βάρος.

·  Αν μπορούσατε να καλέσετε οποιονδήποτε μουσικό ή καλλιτέχνη στον χώρο σας, ζωντανό ή νεκρό, ποιος θα ήταν και γιατί;

ΓΠ: Νομίζω πως οποιονδήποτε νεκρό  καλλιτέχνη να φώναζα και να ερχόταν, θα είχαμε πρωτοφανή, παγκόσμια και διαγαλαξιακή εμπορική επιτυχία, και θα σπάγαμε ταμεία. Επομένως ας ήταν όποιος νά' ναι, αρκεί να εμφανιζόταν στην παράσταση νεκρός. Λίγο είναι να παρουσιάζεις αληθινό ζόμπι σε παράστασή σου; Απ' όσο ξέρω δεν το έχει κάνει ποτέ κανείς. Δυστυχώς, μέχρι να το καταφέρουμε, αρκούμαστε σε πιο μετριοπαθή μέσα: να παίζουμε καλά, να μην είναι η μουσική μας σούπα ξαναζεσταμένη, να μη γινόμαστε σαχλοί αλλά ούτε και εξυπνάκηδες... τέτοια πράγματα. Δεν είναι και πολύ, ούτε το καταφέρνουμε πάντα, αλλά αυτά έχουμε προς το παρόν.

·  Ποιο είναι το επόμενο «τρελό» όνειρο ή project που θέλετε να κάνετε με τη String Theory;

ΓΠ: Είδατε; Να το πάλι το «τρελό». Έστω. Ένα «τρελό project» είναι το πώς θα καταφέρουμε να παρουσιάσουμε την μεγάλη και δύσκολη παράσταση «Baroque», που προετοιμάζουμε με την χορωδία String Theory και τους Ex Silentio, για τις 12 Ιουνίου 2026 στο Ωδείο Αθηνών, τη στιγμή που - λόγω υπέρογκου κόστους του ενοικίου της αίθουσας - δεν μας δίνεται η δυνατότητα ικανών προβών στον χώρο. Αρκετά τρελό, αλλά θα το καταφέρουμε. Η χορωδία ήδη έχει ξεκινήσει και προβάρει το ρεπερτόριο που θα παρουσιαστεί σε αυτήν την παράσταση.