Ο Θείος Άρης είδε στο Μιλάνο Live τον Bruce Springsteen τον τελευταίο Αμερικανό ήρωα

Αναρωτιέμαι αν ο Bruce Springsteen είναι ο τελευταίος Αμερικανός ήρωας. Ακόμα και από τον Dylan και ας φανεί ιεροσυλία. Τίμια, τα στερνά του τιμούν τα πρώτα. Στα 75 του και με περιουσία που ξεπερνά το 1 δις δολάρια, ο Springsteen θα μπορούσε να κάθεται στο όμορφο σπίτι του χωρίς πολλές εμφανίσεις. Αντιθέτως, τρία χρόνια τώρα κάνει περιοδείες. Στην πρόσφατη περιοδεία “Land of Hope and Dreams” η θέση του ήταν ξεκάθαρη. Μίλησε ανοιχτά για την κυβέρνηση των ΗΠΑ και την αντίθεσή του στις πράξεις και τους λόγους του Donald Trump. Μίλησε σε όλα τα live του, ακόμα και αν το έκανε από θέση ισχύος, από το απυρόβλητο. Όπως ήταν πάντα τίμιος με τα θέλω του, έτσι και τώρα. Έχει πει ότι έγραψε για την εργατική τάξη χωρίς να έχει μπει ποτέ σε εργοστάσιο, αλλά αυτό ακριβώς δεν είναι ο ποιητής, ο καλλιτέχνης;

Ο Springsteen κατάφερε να χωρέσει στα τραγούδια του τον έρωτα, την εργασία, τις γειτονιές, τον ανδρισμό, τον θάνατο, το Βιετνάμ, τη θρησκεία, όλα όσα είδε και έζησε, ή φαντάστηκε, από τότε που ξεκινούσε στο παγωμένο σπίτι του στο Freehold στο New Jersey μέχρι σήμερα, αναγνωρισμένος και εύπορος.

Αφορμή για το κείμενο αυτό είναι η προτελευταία συναυλία της φετινής του περιοδείας που ουσιαστικά έκλεισε τα «χρωστούμενα» από το 2024. Έτσι, βρεθήκαμε στο San Siro του Μιλάνο μαζί με 65000 τιφόζι του Bruce. Ένας χώρος με εύκολη πρόσβαση και ευγενική αντιμετώπιση, όχι όπως στην Ελλάδα με τους φουσκωτούς και το ύφος το σκληρό αν έχεις πάνω σου μπάρα δημητριακών. Το San Siro είναι παραδόξως τρομερό για συναυλίες, παραμένει σύγχρονο παρά τα… χρονάκια του και παρότι σε κερκίδα, νιώθαμε όμορφα στο μιλανέζικο καυτό (38 βαθμούς) βράδυ.

Το μουσικό σύμπαν του Bruce ενώ είναι ροκ, απόλυτα ροκ, έχει στοιχεία από μπλουζ, gospel, ιρλανδέζικα τραγούδια. Έχει ακουστική χροιά καθώς και μια «μαύρη» πλευρά χάρη στον μουσικό έρωτά του με τον (τους) Κλέμoνς.

Στο San Siro κοίταζα γύρω μου και έβλεπα όλες τις φυλές, με τάση προς το… γκρίζο μαλλί. Αλλά ήταν εκεί και οικογένειες, παρέες, ζευγάρια, και πολλοί νέοι, νεότεροι από εμένα τουλάχιστον. Άνθρωποι από όλον τον πλανήτη, κάτι που ήταν ακόμη πιο συγκινητικό, όταν την επόμενη μέρα στο αεροδρόμιο, οι τύποι με τις μπλούζες του Springsteen φεύγαμε από διαφορετικές πύλες για όλα τα μέρη του κόσμου.

Χιλιάδες άνθρωποι γύρω μου έτοιμοι να αποθεώσουν, να βάλουν το τοτέμ ψηλά, να ταυτιστούν με στίχους και ήχους, με κάτι ιερό γι’ αυτούς, κάτι αψεγάδιαστο, δίχως τέλος. Και ο ίδιος, παρά τα 75 του, συνεχίζει με τους συνομήλικους της E Street Band να πορώνει 65000 ανθρώπους και να μην σε αφήνει στιγμή. Δείχνει ατελής και τέλειος δίχως τέλος. (Σας έκαψα το ξέρω).

Ο Springsteen έχει κερδίσει τον κόσμο με τη συνέπειά του. Με τα σόου των 3 ωρών, με το ότι είναι εκεί, και όχι «αλλού» εξαιτίας του ποτού, των ναρκωτικών ή του χαρακτήρα του. Η σχέση του με το κοινό μοναδική. Βασικά είναι τίμιος, σαν καλός ψυχαναλυτής. Πληρώνεις και είναι μαζί σου για 3 ώρες παρέα με μια τρομερή μπάντα. Μουσικούς-αστέρια, οι περισσότεροι, δοκιμασμένοι αληθινοί φίλοι από πάντα. Πραγματική «ομάδα»: ο καθένας άψογος στο πόστο του, με την προσωπικότητά και το σπουδαίο ταλέντο του, με απόλυτο σεβασμό μεταξύ τους. «Ένας κι ένας» κι «ένας για όλους-κι όλοι για έναν». Η απολύτως ήρεμη δύναμη στο μπάσο, ο Garry Tallent, ο «καθηγητής» Roy Bittan στο πιάνο, ο αειθαλής ντράμερ Max Weinberg, ο «μικρός» Steven Van Zandt που έκανε εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας και σε 5 μέρες ήταν στη σκηνή, ο απίθανος κιθαρίστας Nils Lofgren, η «αυτή το βιολί της» Soozie Tyrell, ο cool πληκτράς και ακορντεονίστας Charles Giordano και φυσικά το πιο γαμάτο σαξόφωνο, ο Jake Clemons. Μαζί τους, ακόμα και οι session και backing vocals μουσικοί λειτουργούν σαν ομάδα που παίζει χρόνια.

Γυρνάμε στον «μεγάλο» πάλι. Ο Springsteen ήταν συνεπής πάντα στο ότι ήθελε να ξεφύγει από τη μιζέρια και να εκφραστεί μουσικά. Φέρθηκε έντιμα στον εαυτό του ακόμη κι όταν αναγκάστηκε να πάρει «διαζύγια» (με την πρώτη του σύζυγο αλλά και με την E Street Band - σε κάποια στιγμή της διαδρομής του). Κι όταν ήρθε η ώρα, τίμησε έναν δεύτερο γάμο, επανένωσε την μπάντα και επανήλθαν όχι απλώς δριμύτεροι αλλά συναρπαστικοί. Σε κάθε φάση της ζωής του όμως, είχε πάντα κοντά του την παρέα του, τις κιθάρες του, την οικογένειά του αλλά και την καταθλιψάρα του: κομμάτι του κι αυτή, προσωπικός αγώνας και συνεχής «δουλειά» με το μέσα του.

Η μαχητική, δυναμική παρουσία του στη σκηνή έχει καταλαγιάσει, έχει ηρεμήσει στο πέρασμα του χρόνου και αυτό ίσως λείπει στους παλιούς fans. Εγώ τον είδα το 2023 και φέτος, οπότε δεν τον έχω δει να αλωνίζει στη σκηνή. Θεωρώ ότι η ανάγκη του να παίζει ζωντανά, πειστικά και παθιασμένα, είναι αυτή που τον κάνει τον τελευταίο μουσικό ήρωα μιας υπέροχης χώρας που έχει χάσει τον προσανατολισμό της.

Είναι εντυπωσιακό ότι μπορεί να σε οδηγήσει να ταυτιστείς με τους στίχους του. Για άλλον είναι το Born to Run, για άλλον το Badlands, για κάποιον το Thunder Road. Εκατοντάδες τραγούδια-ιστορίες που λες και γράφτηκαν για σένα, παρά τραγούδια με κουπλέ-ρεφρέν-γέφυρα και ξανά τα ίδια.

Προσωπικά, μου άνοιξε μια διαφορετική πόρτα στο σύμπαν της μουσικής. Από τον αυτοκαταστροφικό Kurt Cobain και την απόλυτη μοναξιά που ένιωσα στην εφηβεία μου όταν αυτοκτόνησε, έφτασα να ακούω έναν τύπο που ονειρευόταν, που είχε μια ιστορία να πει, που ήθελε το κορίτσι να μπει στην ανοιχτή πόρτα του αυτοκινήτου του και να φύγουν μακριά από μια πόλη χαμένων.

Αυτή τη μουσική πορεία την έχουν κάνει πολλοί άνθρωποι με άλλες μουσικές, με άλλους τραγουδοποιούς, άνδρες και γυναίκες. Ο Springsteen πλέον είναι ο άνθρωπος που έζησε για να μου τα διηγηθεί. Δεν κάηκε, δεν έφυγε. Διαβάζοντας την αυτοβιογραφία του, εντυπωσιάστηκα με το γεγονός πως κλείνει με στίχους του Jim Morrison, του άλλου ήρωά μου, ενώ με συγκίνησε βαθιά ότι στη συναυλία, μας αποχαιρέτησε με στίχους του Dylan στην εκδοχή των Byrds, με το Chimes of Freedom.

Πίσω από άλλο ένα άρθρο για μια συναυλία, υπάρχει πάντα μια φιλοσοφία ζωής, υπάρχει ο βαθύτερος λόγος που πηγαίνουμε σε live και πληρώνουμε τα μαλλιοκέφαλά μας, αντί να κάτσουμε στο youtube. Είναι κάτι το ιερό, το υψηλό, το βαθιά ανθρώπινο και τόσο δυνατό στις συναυλίες του Springsteen: η σύνδεση. Το χέρι της συντρόφου μου, το να τραγουδάς με άλλους 65000 ανθρώπους, το μοίρασμα της καταπραϋντικής ιδιότητας της μουσικής και των στίχων, το να βλέπεις τη γνήσια χαρά και συγκίνηση στα πρόσωπα γύρω σου αλλά και στου ίδιου του Bruce…

Ο Bruce Springsteen άξιζε την αναμονή ενός χρόνου, καθώς πέρυσι είχε αρρωστήσει. Μετά τη συναυλία δεν θέλεις πολλά… 5 χιλιόμετρα ποδαρόδρομο με κουβέντα στο βραδινό, άδειο Μιλάνο, μια μπύρα σε άσχετο μπαρ αλλά βασικά να γιορτάσεις. Το ότι είσαι ζωντανός, ήσουν εκεί και το έζησες.

All photos by Uncle Aris