ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

Είδαμε "Πέρσες. Το ταξίδι στο πεδίο των ψυχών" // Μια ιδιαίτερη, εν πλω εμπειρία

2023-07-29 Είδαμε "Πέρσες. Το ταξίδι στο πεδίο των ψυχών" // Μια ιδιαίτερη, εν πλω εμπειρία

Μια πραγματικά ιδιαίτερη προσέγγιση στους Πέρσες, του αρχαιότερου σωζόμενου δράματος του Αισχύλου, της μόνης τραγωδίας με πυρήνα ιστορικό, είχαμε την ευκαιρία και την τύχη να παρακολουθήσουμε στα πλαίσια του 2023ΕΛΕVΣΙΣ.

H παράσταση με πολλά στοιχεία performance αποτελούσε την πρόταση του γνωστού στα θεατρικά μας εγχώρια Nikita Milivojević, σε μια συμπαραγωγή των 2023 Ελευσίς, του Εθνικού Θεάτρου της Σερβίας και της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2022 Novi Sad.

Λιμάνι Περάματος Μεγαρίδος λίγο μετά τις 8, η δύση του ηλίου είναι σε εξέλιξη. Βρισκόμαστε στον τόπο που συνέβη το ιστορικό γεγονός (480 π.Χ.). Σε μια γωνιά της αποβάθρας πάνω σε κωνικές επιφάνειες οκταμελής χορός μας εισάγει στο ιστορικό πλαίσιο, τη συντριπτική ήττα των Περσών, που λαμβάνει χώρα στα νερά της Σαλαμίνας. Ατενίζοντας τη θάλασσα περιγράφουν την καταστροφή που συμβαίνει, ενώ τα ονόματα πρωτοκλασάτων Περσών στρατηγών αναγγέλλονται στις απώλειες.

Ένα φέρι μποτ καταφτάνει. Η μπουκαπόρτα ανοίγει. Ο Ξέρξης (Δημήτρης Ήμελλος) ξεπροβάλει και συνειδητοποιεί ότι δεν έχει γυρίσει στην πατρίδα του αλλά επιστρέφει στον τρόπο του εγκλήματος. Οι ψυχές, που η αλαζονεία του έφερε στον θάνατο, τον περιμένουν, θα ξαναζωντανέψουν για να θυμίσουν σε όλους μας τις ιστορικές στιγμές εκείνης της συντριβής.

Επιβιβαζόμαστε στο βαπόρι. Εκεί συναντάμε την Άτοσσα (Μαρία Ζορμπά) να ανησυχεί για την εκστρατεία του γιου της στην Ελλάδα. Ο απόπλους ξεκινά και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού η βασίλισσα μετατρέπεται σε τραγικό πρόσωπο, από την έπαρση περνά στην αγωνία.

Στην αντίπερα όχθη, στο νησί της Σαλαμίνας, (μας) περιμένει ο Άγγελος (Θοδωρής Αντωνιάδης), για να επιβεβαιώσει τις υποψίες της ολέθριας ήττας. Η ρήση του εξελίσσεται σε μια αναγγελία ολοκληρωτικής συντριβής.

Μεταφερόμαστε σε ένα γειτονικό χωράφι. Εκεί ο θρήνος συνεχίζεται αλλά είναι και ώρα για την αρωγή του Δαρείου. Ο χορός επικαλείται την επιστροφή του στη γη, προσμένει το άκουσμα της επανεμφάνισης του (θαυμάσιο το στιγμιότυπο εντός του αγρού). Μουσικοί ήχοι μας καλούν σε μια γειτονική γη. Εκεί βρίσκεται η Άτοσσα και πάνω σε ένα δέντρο κρέμεται το πελώριο φάντασμα του Δαρείου (Γιώργος Μπινιάρης). Μαθαίνει για την καταστροφή και συγκρατημένος συμβουλεύει τους Πέρσες να αφήσουν ήσυχους τους Έλληνες.

Διασχίζουμε μερικά ακόμα μέτρα για τον τελευταίο σταθμό, μια έρημη περιοχή του νησιού μπροστά στη θάλασσα της αρχαίας σύγκρουσης. Ο χορός - Πέρσες πολίτες “καθαίρεται” με τη συμβολική συνδρομή του νερού από τα παθήματα που προκάλεσε ο βασιλιάς. Σε λίγο εμφανίζεται και ίδιος, διαλυμένος, συντετριμμένος, μετά βίας ακούγεται η φωνή του, προβαίνοντας σε έναν ανοιχτό απολογισμό των πράξεών του. Το ταξίδι του (και μαζί και το δικό μας) στον κόσμο των ψυχών φτάνει στο τέλος του. Σαν σε ξύπνημα συνειδητοποιεί την τραγική του κατάληξη, με χειρότερο σημείο της τη μοναξιά. Με έναν ήρεμο θρήνο αποδέχεται τη νέα του μοίρα. Εξαιτίας του εαυτού του είναι πια ένας χαμένος, μόνος Πέρσης.

Σύνολο: Μια πρωτότυπη σύλληψη, που κύρια αξία έχει η βίωσή της ως εμπειρία και λιγότερο ως ερμηνευτική απόδοση. Είναι αλήθεια ότι δεν διακρίναμε τόσο το τραγικό πάθος ή στοιχεία τραγικότητας (αγωνία, θρήνος, συντριβή κ.ά.) αλλά περισσότερο μια προσέγγιση χαμηλών τόνων ως προς τα υψηλά συναισθήματα. Στο γενικότερο πλαίσιο θα ήταν δευτερεύον, ίσως και άνευ ουσίας, να σχολιάσει κανείς επιμέρους ερμηνευτικές επιδόσεις, συνολικά όλοι προσαρμόστηκαν στις εξωθεατρικές συνθήκες. Παρά ταύτα, αξίζει ιδιαίτερη αναφορά στον δραστήριο χορό (Γιώργος Ζυγούρης, Νίκος Ιατρού, Δημήτρης Καραμάνος, Εμμανουήλ Κοντός, Νικόλας Μακρής, Νικόλας Ντούρος, Θανάσης Ραφτόπουλος & δυο ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου της Σερβίας στο Νόβι Σαντ, πρωτίστως στην κορυφαία του Μυρτώ Αλικάκη) για την καθοριστική του συμβολή σε αυτό το εγχείρημα των θετικών εντυπώσεων. Στα σημαίνοντα και η ταιριαστή, ζωντανά εκτελεσμένη, μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού.