Είδαμε: "Περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων", σε σκηνοθεσία Γ. Μαυραγάνη στο Εθνικό Θέατρο // Μια -ποιητική- παράσταση για πολλές ηλικίες

Ο Λιούις Κάρολ (ψευδώνυμο του Τσάρλς Ντόντον) είναι ο συγγραφέας της πασίγνωστης Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων. Άγγλος στην καταγωγή, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του (1832-1898) δίδαξε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Κάποιες φορές για να διασκεδάζει παιδιά φίλων του έγραφε ιστορίες. Μια απ' αυτές είναι η Αλίκη, που κατατάσσεται στα  κλασικά βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, εμπνευσμένη από τη δεκάχρονη Αλίκη Λίντελ, κόρη φιλικής του οικογένειας. Πρωτοαφηγήθηκε την ιστορία του σε μια βαρκάδα με την οικογένεια Λίντελ, όταν όμως φίλοι του διάβασαν το χειρόγραφο, ενθουσιάστηκαν και τον παρότρυναν να το δημοσιεύσει. Από το 1865 που η Αλίκη τυπώθηκε αρχικά η ιστορία δημοσιεύτηκε έκτοτε πάμπολλες φορές, μεταφράστηκε, διασκευάστηκε, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, παρουσιάστηκε στη θεατρική σκηνή, εξακολουθώντας μέχρι σήμερα να γοητεύει.

Η υπόθεση εξελίσσεται εντός ενός ονείρου: Η Αλίκη βλέπει στον ύπνο της ότι φτάνει σ’ ένα φανταστικό μέρος, όπου κατοικεί ένας αλλόκοτος κόσμος: Κουνέλια που φορούν γιλέκα και ρολόγια, γάτες που χαμογελάνε, χελώνες που κλαίνε, τραπουλόχαρτα με ανθρώπινη όψη και λαλιά. Ασφαλώς σε αυτό το αλληγορικό πλαίσιο ο Κάρολ σατιρίζει συνήθειες και καταστάσεις του τόπου και της εποχής του, όχι με καυστικό τρόπο, αλλά με χιούμορ και κύρια βάση τα λογοπαίγνια. Στο σημείο αυτό εντοπίζεται και η μεγαλύτερη δυσκολία, η απόδοση των νοημάτων των υπαινιγμών σε άλλη γλώσσα, όπως για παράδειγμα στην ελληνική.

Στην περίπτωσή μας η μετάφραση ήταν δουλειά της Παυλίνας Παμπούδη -συγγραφέας, κυρίως με ποιητική δράση-, που της απέδωσε σύνθετη χροιά, καθιστώντας την παρακολούθηση απαιτητική υπόθεση για τους μικρούς θεατές (αναρωτιόντουσαν, λόγου χάρη, αυθόρμητα για την ερμηνεία της "λιτότητας"). Από τη φύση του το κείμενο κρύβει συμβολισμούς και ιδιαίτερα θέματα, τα οποία φάνηκαν να έχουν τον πρώτο λόγο σε αυτή την ανάγνωση: τραύματα του παρελθόντος, κοινωνικές προστριβές, υποβόσκουσα ένταση. Ήταν, αλήθεια, λιγότερες οι πιο χαλαρές στιγμές, που μπορούσαν να προσφέρουν αυθόρμητα -παιδικά- χαμόγελα. Η σκηνοθετική οπτική της Γεωργίας Μαυραγάνη φάνηκε ότι ήθελε να φέρει το -όποιο- κοινό σε επαφή με τα αληθινά μηνύματα του -σαφώς όχι επιφανειακού- έργου, παρά να εστιάσει σε αυτό με μια συνήθη παραμυθητική τακτική. Έτσι σε μια παράσταση ρυθμική, αποδεσμευμένη από στερεότυπα, παρακολουθούμε ένα παιδί, την Αλίκη, να αλλάζει μορφές, φύλο, να ενώνεται με άλλους και να γίνεται πολυφωνική, να συναντάει ποικίλες φιγούρες στον ονειρικό, σουρεαλιστικό κόσμο που επισκέπτεται. Με θάρρος, περιέργεια, αλλά και την αθωότητα της ηλικίας θα συναναστραφεί με έναν παράξενο περίγυρο, που διαρκώς μεταβάλλεται. Μέσα σε αυτό το ταξίδι θα έρθει σε επαφή με αξίες πολλές, την αποδοχή, τη διαφορετικότητα, την εξέλιξη, θα γεμίσει την αθώα, άγραφη ψυχή της με τη γνώση. Οπωσδήποτε μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο να γίνουν όλα αυτά μεμιάς αντιληπτά από μικρούς θεατές, καθώς η παράσταση αποτελεί πρόταση της Παιδικής Σκηνής του Μικρού Εθνικού (φιλοξενείται στο Δημοτικό Θέατρο Ολύμπια - Μαρία Κάλλας). Είναι μια δουλειά που προϋποθέτει τη γνώση του μύθου, ηλικιακή, αλλά και θεατρική ωριμότητα, ταιριάζει περισσότερο ως πρόταση σε εφήβους, που, λίγο ή πολύ, είναι σε θέση να εντοπίζουν συμβολισμούς και να αποκωδικοποιούν τα μηνύματά τους. Όμως και οι λιλιπούτειοι θεατές (και οι -καλοπροαίρετοι- γονείς) θα απολαύσουν όμορφες εικόνες, ένα ζωηρό δρώμενο με αισθητική, το οποίο εξελίσσεται σε ένα ωραίο σκηνικό, που υπηρετεί και αυτό την έννοια της αλλαγής, καθώς μεταμορφώνεται από δωμάτιο σε λιβάδι, σε λίμνη, σε ουρανό, σε δάσος, ακούγοντας την εξαίσια, μαγική μουσική της Λένας Πλάτωνος -ίσως το μεγαλύτερο συν της παράστασης-, παρακολουθώντας τα δρώμενα από έναν συντονισμένο θίασο νέων, με πάθος, ερμηνευτών. Συνολικά, πρόκειται για μια παράσταση - καλαίσθητη πρόταση στη παιδική ψυχαγωγία, κομψά αντισυμβατική, που δεν στέκεται στην επιφάνεια, αλλά πρωτίστως στην ουσία, πετυχαίνοντας έτσι να συνομιλήσει με ευρύ -ηλικιακά- κοινό.

* επισημαίνεται και η πρωτοτυπία του προγράμματος της παράστασης, που εμπεριέχει κουίζ, παιχνίδια επί χάρτου, ιδέες για θεατρικό παιχνίδι

Ταυτότητα παράστασης: εδώ

Εισιτήρια: ΕΔΩ