Διαβάσαμε: «Πρόσκληση σε έναν αποκεφαλισμό» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ
2025-09-04
Ο Κιγκινάτος, αταίριαστος με τον κόσμο και όμως ολοκληρωτικά παγιδευμένος μέσα σε αυτόν, υφίσταται μια ακραία βασανιστική εμπειρία. Έγκλειστος και θανατοποινίτης, βασανίζεται όπως μπορεί να βασανίζουν μόνο τα παράλογα οράματα, τα άσχημα όνειρα, τα σκουπίδια του παραληρήματος, τα αποβράσματα του εφιάλτη. Ανήμπορος να βρει κάποιον ειρμό στην ασυλλόγιστη ζωή που του έχουν φορτώσει, αισθάνεται τέτοιο πόνο και θλίψη που προσπαθεί να βυθιστεί στον εαυτό του.
Συνθέτοντας κάτι παραπάνω από ένα αλληγορικό μυθιστόρημα, ο Vladimir Nabokov περιγράφει την ακραία βασανιστική δοκιμασία, την φρικτή άγνοια, τη δυσβάσταχτη εμπειρία να πεθαίνεις κάθε μέρα. Οι συναντήσεις του θανατοποινίτη με την οικογένειά του είναι αποκαλυπτικές. Η άπιστη και ανόητη σύζυγος, τα δύσμορφα παιδιά, ο ευέξαπτος και αυταρχικός πεθερός, η απούσα μητέρα καταδεικνύουν κάθε προβληματική πτυχή της προσωπικότητάς του. Ο δήμιος και οι δεσμοφύλακες μαρτυρούν ότι ο Κινγκινάτος είναι δέσμιος ενός παραλογισμού. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δημιουργεί έναν ασφυκτικό κλοιό από τον οποίο μοναδική διέξοδος είναι ο θάνατος.
Ο Vladimir Nabokov γράφει μια αλληγορία και στηλιτεύει κάθε απολυταρχικό καθεστώς είτε πρόκειται για τη Ρωσία του Στάλιν είτε για τη Γερμανία του Χίτλερ. Η απαίτηση για κοινωνική διαφάνεια, πολιτική εξομοίωση και λαϊκίστικο ανθρωπισμό οδηγεί σε άγνοια, ανοησία και εγωισμό. Το νέο μοντέλο ανθρώπου διαμορφώνεται κάτω από την πίεση του «νόμου» και των «κανονισμών». Οι έλιτ χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για να μετατρέψουν τους πολίτες σε αγέλη πειθήνιων σκλάβων.
Στην Πρόσκληση σε έναν αποκεφαλισμό ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι μόνο η τέχνη είναι ασύμβατη με την πολιτική, μόνο η φαντασία μπορεί να καταπολεμήσει τη φαυλότητα, μόνο η ατομική συνείδηση μπορεί να παραμείνει ελεύθερη και καταθέτει ένα μνημειώδες μυθιστόρημα που προβληματίζει και ακολουθεί για πολύ καιρό τον αναγνώστη.