Το σπίτι με τις Καρυάτιδες

Περπατώντας κανείς στις γειτονιές του Ψυρρή, δεν μπορεί παρά να σταθεί στο νούμερο 45 της οδού Ασωμάτων, σε ένα σπίτι διαφορετικό απ’ όλα τα άλλα.

Πρόκειται για ένα διώροφο κτίσμα με εσωτερική αυλή, χαρακτηριστικό δείγμα λαϊκού νεοκλασικισμού που συναντάται στις μικρές ιδιωτικές κατοικίες της Αθήνας. Χτίστηκε το 1880 από τον αρχιτέκτονα Ernst Ziller ή κάποιον μιμητή του και εμφανίζει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που το έχει μετατρέψει σε ένα από τα πιο δημοφιλή και πολυφωτογραφημένα κτίρια της Αθήνας.

Η όψη του κοσμείται από δύο Καρυάτιδες που στηρίζουν ένα εξωτερικό χαγιάτι. Η ιδιαιτερότητα του κτιρίου φαίνεται πως εξηγείται από την ιστορία του ιδιοκτήτη, που λέγεται ότι έχασε και τις δύο κόρες του σε μικρή ηλικία. Οι Καρυάτιδες, που έχουν τα χέρια τους σταυρωμένα και όχι ελεύθερα όπως συνήθως απεικονίζονταν, κατασκευάστηκαν από το γλύπτη Ι. Καρακατσάνη και στήθηκαν στην όψη του νεοκλασικού στη μνήμη των δύο νεαρών κοριτσιών.

Διάσημοι καλλιτέχνες κατά περιόδους έχουν αποτυπώσει με ευαισθησία την ομορφιά του συγκεκριμένου κτιρίου. Τη δεκαετία του ’50, ο Γιάννης Τσαρούχης ζωγραφίζει το κτίριο με τις Καρυάτιδες, ενώ την ίδια εποχή ο Γάλλος φωτογράφος Cartier Bresson απαθανατίζει με τη φωτογραφική του μηχανή δύο μαυροντυμένες γυναίκες να περπατούν έξω από αυτό. Η αντίθεση του λευκού χρώματος από τις Καρυάτιδες με το μαύρο των γυναικών σηματοδοτεί την αντίθεση της νιότης και της ζωής απέναντι στη φθορά του ανθρώπου. Σχολιάζοντας τη συγκεκριμένη φωτογραφία, ο ίδιος ο φωτογράφος αργότερα δηλώνει «..Ξαφνικά συνειδητοποιώ ότι οι φωτογραφίες θα μπορούσαν να φθάσουν την αιωνιότητα μέσω της στιγμής..»

Μετά το θάνατο της οικογένειας το σπίτι με τις Καρυάτιδες πουλήθηκε, ενώ από το 1973 ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού. Το 1989 ανακηρύχθηκε διατηρητέο και διασώθηκε από κατάρρευση, ενώ λίγα χρόνια αργότερα αποκαταστάθηκε στη σημερινή του μορφή. Από το 1998 στεγάζει το Σύλλογο Ελλήνων Ολυμπιονικών.

Το σπίτι με τις Καρυάτιδες, Αγίων Ασωμάτων 45, Ψυρρή