Νέα εκθέματα στις «Σημαντικότερες Εφευρέσεις των Αρχαίων Ελλήνων» από το Μουσείο Ηρακλειδών

Η έκθεση «Οι σημαντικότερες εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων» στο Παράρτημα του Μουσείου Ηρακλειδών (Απ. Παύλου 37, Θησείο), που παρουσιάζει λειτουργικά ομοιώματα μερικών από τις σημαντικότερες εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων με εκθέματα από το Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κώστα Κοτσανά και θα διαρκέσει μέχρι και τις 10 Ιανουαρίου 2016, εμπλουτίστηκε με μια νέα φωτογραφική ενότητα όπου η φωτογράφος Ανθή Ξενάκη απαθανατίζει την τεχνολογία του 6ου π.Χ. αιώνα στα αρχαία εργαστήρια επεξεργασίας μεταλλεύματος του Λαυρίου.

«Κατά ένα μεγάλο μέρος στο φωτογραφικό μου έργο με απασχολούν τα ίχνη των ανθρώπων και του χρόνου», αναφέρει η Ανθή Ξενάκη. «Στην περίπτωση των αρχαίων μεταλλείων Λαυρίου, η τεχνολογία του 6ου π.Χ. αιώνα, τα κατάλοιπα αυτών που σχεδόν τα έχει καταπιεί η φύση, και η συμβολή του λαυρεωτικού αργύρου στο θαύμα του χρυσού αιώνα της Αθήνας έφεραν αναπόφευκτα στο νου μου το “και τοις έπειτα θαυμασθησόμεθα” του Θουκυδίδη. Κι αυτό προσπάθησα να αποτυπώσω».

Η μεταλλευτική δραστηριότητα στη Λαυρεωτική χρονολογείται από τα προϊστορικά χρόνια στην περιοχή του Θορικού. Μέχρι τον 6ο π.Χ. αιώνα συνεχίστηκε αδιάλειπτα σε ολόκληρη την περιοχή, με επιφανειακή εκμετάλλευση στην αρχή και αργότερα με διάνοιξη στοών εξορύξεως, οπότε και αναπτύσσεται συστηματικά στα χρόνια του Πεισίστρατου.

Την εποχή αυτή τα έσοδα από τα μεταλλεία διατίθενται στα δημόσια έργα, ενώ αργότερα, την εποχή του Κλεισθένη, με τον άργυρο του Λαυρίου η Αθήνα κόβει ασημένια νομίσματα, τις «λαυρεωτικές γλαύκες». Τον 5ο αιώνα, με την ανακάλυψη μιας νέας πλούσιας φλέβας αργύρου στη Μαρώνεια, τα έσοδα από τα μεταλλεία είναι τόσα που ο Θεμιστοκλής προτείνει τη διάθεσή τους για την ναυπήγηση του αθηναϊκού στόλου που νίκησε τους Πέρσες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Σήμερα σώζονται πολλές και σημαντικές εγκαταστάσεις που σχετίζονται τόσο με την εξόρυξη όσο και με την επεξεργασία του μεταλλεύματος: στοές εξόρυξης, φρέατα εξαερισμού, δεξαμενές συγκέντρωσης νερού αλλά και κατάλοιπα των εργαστηρίων διαχωρισμού και εμπλουτισμού του μεταλλεύματος όπως τα πλυντήρια μεταλλεύματος.

Τα πλυντήρια μεταλλεύματος, επίπεδα αρχικά και αργότερα κυκλικά (ελικοειδή), αποτελούνταν από ένα σύστημα δεξαμενών και καναλιών στα οποία κυκλοφορούσε νερό που έπλενε το μετάλλευμα. Το καθαρό μετάλλευμα στέγνωνε στο κεντρικό επίπεδο του πλυντηρίου, τοποθετημένο σε σωρούς, και στη συνέχεια μεταφερόταν στις καμίνους τήξεως για την εκκαμίνευση. Προκειμένου να εφοδιάζονται τα πλυντήρια με νερό, κατασκευάστηκαν μεγάλες δεξαμενές σε μεγάλο βάθος στις οποίες συνέλεγαν το νερό της βροχής. Τα τοιχώματα των δεξαμενών στεγανοποιούνταν με υδραυλικό κονίαμα.

Η Ανθή Ξενάκη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στο Ε.Μ.Π. Η φωτογραφία αποτέλεσε σχεδόν από την αρχή έναν τρόπο προσέγγισης των έργων του ανθρώπου, άλλοτε εικαστικά κι άλλοτε με τη μορφή καταγραφής.  Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις καθώς και στο Athens Photo Festival, το 2015, στην έκθεση «Re:View 015». To 2014 το Μουσείο Ηρακλειδών φιλοξένησε την ατομική της έκθεση «Αστική Γεωμετρία», μια φωτογραφική αισθητική προσέγγιση της αθηναϊκής art deco. Σήμερα ζει κι εργάζεται στην Αθήνα και το Μόλυβο.

«ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ - 1.8.2015-10.1.2016
Σχεδιασμός-Eπιστημονική επιμέλεια:
Κώστας Κοτσανάς, ιδρυτής Μουσείου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ
(Απ. Παύλου 37, Θησείο, Στάση ΗΣΑΠ Θησείο)
T: 211 01 26 486
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά & σαββατοκύριακο 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-20:00
Γενική είσοδος: 4€

http://herakleidon-art.gr/el/index.cfm?get=events&ItemID=494